Ṭibb-i Tavānbakhshī (Nov 2021)
مقایسه بازنمایی برخی مولفه‌های زمان در گفتمان روایتی کودکان اوتیسم با عملکرد بالا و کودکان هنجار
Abstract
چکیدهمقدمه و اهداف اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که مهارت‌های شناختی و زبانی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از آنجایی‌که زندگی اجتماعی انسان به توانایی-های شناختی و زبانی بسیار وابسته است، به‌کارگیری این توانایی‌ها عامل مهمی در رشد و پیشرفت انسان است. تولید و درک گفتمان روایتی به‌عنوان یکی از سطوح زبانی، مستلزم به‌کارگیری توانایی‌های شناختی و زبانی است. با توجه به این حقیقت که خط سیر زمان و نحوه بیان آن یکی از مولفه‌های اصلی شکل‌گیری روایت به‌شمار می‌رود، مبحث زمان می‌تواند در گفتمان روایتی برای کودکان دارای اختلال اوتیسم چالش‌برانگیز باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی بازنمایی برخی مولفه‌های زمان همچون نمود شامل نمود کامل و نمود ناقص و زمینه‌سازی شامل پیش‌زمینه و پس‌زمینه در گفتمان روایتی کودکان دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا است.مواد و روش هادر این پژوهش بررسی چگونگی بازنمایی مولفه‌های نمود و زمینه‌سازی در گفتمان روایتی کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا و کودکان هنجار فارسی زبان بر اساس الگوی هیکمن و تقسیم‌بندی‌های رابرتس، برجسته دلفروز و جهانی صورت پذیرفت. به این منظور، 20 کودک اوتیسم با عملکرد بالا (پسر با سن تقویمی 7 تا 11 سال) و 20 کودک هنجار (پسر با سن تقویمی 7 تا 11 سال) در آزمون تولید گفتمان روایتی براساس دو داستان تصویری «اسب» و «گربه» ارائه شده توسط هیکمن شرکت داشتند. داده‌های گردآوری شده ابتدا بررسی و توصیف شد. سپس، با به‌کارگیری آزمون یو من-ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته هایافته ها نشان داد تفاوت معناداری در بازنمایی مولفه نمود کامل و زمینه‌سازی توسط کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا و کودکان هنجار وجود داشت(05/0= P). به بیان دیگر، کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا کمتر از کودکان هنجار از نمود کامل استفاده کردند و همچنین، کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا در هنگام روایت و انتقال اطلاعات اصلی به‌عنوان پیش‌زمینه عملکرد ضعیف‌تری را در مقایسه با کودکان هنجار به نمایش گذاشتند، در حالی‌که، این کودکان در مقایسه با کودکان هنجار اطلاعات حاشیه‌ای و جانبی یا پس زمینه بیشتری را تولید کردند.نتیجه‌گیریبه نظر می‌رسد عملکرد ضعیف کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا در مقایسه با کودکان هنجاردر بازنمایی برخی مولفه‌های زمان همچون نمود و زمینه‌سازی در گفتمان روایتی با نقائص شناختی و زبانی آنها ارتباط دارد.
Keywords
