Majallah-i Dānishkadah-i Pizishkī-i Dānishgāh-i ̒ Ulūm-i Pizishkī-i Mashhad. (Jan 2024)
اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد
Abstract
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد انجام گرفت. پژوهش حاضر کاربردی از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری را نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 6 شهر اصفهان در سال تحصیلی 1402-1401 تشکیل دادند. جهت اجرای پژوهش حاضر تعداد 37 نوجوان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه قرار گرفتند (19 نوجوان در گروه آزمایش و 18 نوجوان در گروه گواه). نوجوانان حاضر در گروه آزمایش واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب (10 جلسه) را طی 10 هفته دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983)، پرسشنامه رفتارهای تکانشگرایانه (بارت و همکاران، 2004) و پرسشنامه آشفتگی روان‌شناختی (کسلر و همکاران، 2002) بود. نتایج نشان داد واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه (0001>P؛ 62/0=Eta؛ 79/58=F) و آشفتگی روان‌شناختی (0001>P؛ 53/0=Eta؛ 03/40=F) نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد تاثیر داشته است. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب با بهره‌گیری از فنونی همانند تمرکز بر زمان حال، اجتناب از انتقاد افراطی و آموزش مسئولیت‌پذیری می‌تواند به عنوان روشی کارآمد در جهت کاهش رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مورد استفاده قرار داد.
Keywords
