بررسی تاثیر کاربرد گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک بر خصوصیات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی تحت شرایط تنش خشکی

Abstract

خشکی از مهمترین تنش‌های محدود کننده رشد و تولید در گیاهان زراعی است و استفاده از روش‌های مدیریتی برای کاهش اثرات خشکی اهمیـت فراوانی دارد. به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک بر خصوصیات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 1397اجراء گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل رژیم‌های آبیاری در سه سطح (50 ، 70 و 90 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) در کرت‌های اصلی و سه مقدار گلایسین بتائین (عدم محلول‌پاشی، 50 و 100 میلی مولار در لیتر) و سه مقدار اسید جیبرلیک (عدم محلول‌پاشی، 60 و 120 پی‌پی‌ام) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات رژیم آبیاری، گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک بر کلیه صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که با افزایش تنش خشکی اکثر صفات مورد بررسی کاهش یافتند در حالی که میزان نشت یونی به طور معنی‌داری افزایش یافت. با این وجود، کاربرد خارجی گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک باعث افزایش تمامی صفات تحت شرایط تنش خشکی گردید. به نظر می‌رسد که گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک با کاهش اثرات سو تنش موجب بهبود شاخص‌های رشدی لوبیا چشم بلبلی گردید. بنابراین کاربرد خارجی گلایسین بتائین و اسید جیبرلیک می‌تواند به عنوان روشی مفید در جهت بهبود تحمل به تنش خشکی لوبیا چشم بلبلی بکار گرفته شود. همچنین نتایج نشان داد که غلظت‎های 100 میلی‌مولار گلایسین‌بتائین و 120 پی‌پی‌ام اسید جیبرلیک نسبت بـه سایر سطوح از کارآیی بهتری برخوردار بود و باعث تحمل بیشتر لوبیا چشم بلبلی در برابر تنش خشکی می‌شود.

Keywords

• تشت تبخیر
• رژیم‌های آبیاری
• شاخص‌های رشدی
• محلول‌پاشی
• نشت یونی