Hitit Sosyal Bilimler Dergisi (Dec 2021)
TÜRKİYE’DE TARIMSAL VERİMLİLİK VE ALAN BAZLI DESTEKLEMELER ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA
Abstract
Türkiye’de tarım sektörüne yönelik verilen alan bazlı desteklemeler 2002 yılından bu yana ülke genelinde ortalama 3 kat artarken bazı bölgelerde bu artış 18 kata kadar çıkmıştır. Sektör açısından hayati önem taşıyan bu desteklemelerin tarımsal faaliyetler üzerindeki etkisi ulusal ve uluslararası literatürde yeteri kadar ilgi görmemiştir. Halbuki Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde lokomotif görevi taşıyan tarım sektörü ve sektöre yönelik verilen desteklemelerin iyi analiz edilip yorumlanması ülke ekonomileri ve sektörün geleceği için son derece önemlidir. Bu amaçla yapılan bu çalışma Türkiye’de tarım sektörüne yönelik verilen alan bazlı desteklemelerin tarımsal verimlilik, üretim ve tarım alanları üzerindeki etkisini ampirik olarak analiz etmektedir. Spesifik olarak, çalışma ülkenin 81 ilini ve 2002-2020 dönemini kapsayan panel veri setine dayalı olarak Driscoll-Kraay tahmincisi yardımıyla tarımsal destekler ve tarımsal verimlilik ilişkisini ekonometrik yöntemlerle incelemektedir. Çalışma bulguları alan bazlı desteklemelerin tarımsal üretim ve tarım alanlarını olumsuz etkilediğini, desteklerin dolar ya da satın alma gücü açısından tekrar hesaplandığında tarımsal verimlilik üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını ortaya çıkarmıştır. Çalışma bulguları aynı zamanda tarımda makineleşmenin, geçmiş dönemlerde hasat edilen ürünlerin parasal değerlerinin ve yağış miktarlarının tarımsal verimlilik üzerindeki önemlerini de rapor etmektedir.
Keywords
