Momentdergi (Dec 2023)

Modernite ve Akıl Karşıtlığının Kökenleri Üzerine

  • İlker Özdemir

DOI
https://doi.org/10.17572/mj2023.2.328-353
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 2
pp. 328 – 353

Abstract

Read online

Postmodern ve neoliberal anlayışlar moderniteye karşı açtıkları savaş sonucunda çoğulculuk ve görelilik iddiaları eşliğinde modernitenin uzun süre bastırmış olduğu mistik ve mitik algılama biçimlerinin geriye dönüşünü sağlamışlardır. 21. Yüzyılla birlikte neoliberal politikaların yarattığı hoşnutsuzluklar ve bu politikaları sürdüren küresel elitlere karşı artan tepkinin ise yeni sağ popülist hareketlerin yükselişlini beraberinde getirmiştir. Ancak, postmodern ve neoliberal hareketlerle yeni sağ popülist hareketler arasında, akıl ve modernite karşıtlığı bağlamında, bir karşıtlıktan çok bir devamlılık söz konusudur. Bu bağlamda neoliberal ve postmodern yaklaşımlar ve onlara tepki olarak ortaya çıkan yeni sağ popülist hareketler birbirinin devamı niteliğindedir. Postmodern ve neoliberal yaklaşımların eleştirel aklı tasfiye etme girişimi ve liderlik öğretileri yeni sağ popülist hareketler tarafından bir başka aşamaya taşınmıştır ve etno-dinsel hareketler 21. Yüzyıla damga vuran en önemli gelişmelerden biri olmuştur. Bu makale akıl karşıtlığının kökenlerini incelerken akıl karşıtlığının kuralsız/keyfi yönetimlere ve temel insan haklarının ihlaline yol açtığını göstermekte ve barış içinde birlikte yaşamak için akıldan vazgeçmek yerine aklı çoğaltmak gerektiğini öne sürmektedir.

Keywords