Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości (Dec 2015)
O czynnikach kształtujących systemy rachunkowości i kontroli zarządczej. Krytyczny przegląd badań empirycznych
Abstract
Z punktu widzenia zachodzących zmian ważne staje się pozyskanie wiedzy o systemach rachunkowości i kontroli zarządczej z perspektywy różnych czynników mogących mieć wpływ na ich kształt. Dla nauki istotne jest prowadzenie szeroko zakrojonych długookresowych badań podstawowych w tym zakresie, odnoszących się zarówno do jednostek sektora prywatnego, jak i publicznego, co może jednoznacznie przyczynić się do stworzenia obrazu o aktualnym stanie systemów rachunkowości i kontroli zarządczej oraz kierunkach ich rozwoju. Celem tego artykułu jest uogólnienie wniosków dotyczących wpływu zróżnicowanych czynników na systemy rachunkowości i kontroli zarządczej. Dlatego analizowano cztery obszary: rodzaj stosowanej strategii, kulturę narodową, niepewność otoczenia oraz zintegrowane systemy informacyjne, których wpływy były najczęściej spotykane w literaturze przedmiotu. Jako metodę zasto-sowano krytyczny przegląd opracowań z dziedziny rachunkowości zarządczej, w tym w szczególności wyników badań empirycznych prowadzonych we wskazanych obszarach i opublikowanych na łamach renomowanych czasopism naukowych. Dokonano także systematyki pojęć w odniesieniu do systemów kontroli zarządczej oraz zdefiniowano czynniki rozważane w artykule. W pracy tej przyjęto też trzy tezy, których prawdziwość udowodniono w toku analizy.