„Pedał” i „lesba” jako społeczne pojęcia życia codziennego. Heteroseksualne uprzedzenia językowe dotyczące gejów i lesbijek

Abstract

Przez ostatnie dwie dekady byliśmy świadkami nieznacznego wzrostu liczby publikacji na temat języka opisującego mniejszości seksualne (Kulick 2000). Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań jakościowych opartych na indywidualnych wywiadach przeprowadzonych w 2018 roku. Analiza wypowiedzi 36 heteroseksualnych kobiet i mężczyzn w wieku od 13 do 75 lat, mieszkających w Warszawie, pozwoliła na przegląd językowej różnorodności znaczeń i form odnoszących się do homoseksualności. Z badań wynika, że językowe reprezentacje lesbijek i gejów w heteronormatywnych aktach mowy sytuują się pomiędzy eufemizmami i niewybrednymi kolokwializmami, które pełnią funkcję poniżających etykiet, znajdujących zastosowanie w różnych kontekstach. Zasób znanego i używanego słownictwa jest w badanej grupie zróżnicowany ze względu na płeć i wiek. Należy jednak zauważyć, że celem prezentowanego badania nie było rozpatrywanie wspólnoty osób heteroseksualnych jako użytkowników odrębnego języka. Jest to raczej konceptualne ujęcie rozumienia miejsca płciowej i seksualnej nieheteronormatywności w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. W tym kontekście różnice płciowe, władza i podmiotowość są wyrażane poprzez zestaw dyskursów i praktyk, które tym samym oddziałują dalej na nasze zachowania językowe.

Keywords

• „pedał”
• „lesba”
• językowe kody heteroseksualności