بررسی اثرات بیوچار بر کارایی مصرف آب آبیاری و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کارلا تحت شرایط تنش آبی

Abstract

در این پژوهش اثر بیوچار بر کارایی مصرف آب آبیاری و کارایی مصرف نیتروژن در سطوح مختلف آبی و کود نیتروژن برای گیاه کارلا در شهرستان زاهدان موردبررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط گلخانه به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاًکاملاًکاملاً تصادفی با سه تکرار (کاشت بهمن‌ماه 1398 و برداشت فروردین‌ماه 1399) انجام شد. تیمارها شامل سه تیمار آب آبیاری ((I1)50، (I2)75 و 100(I3) درصد مقدار آب آبیاری، چهار تیمار بیوچار (صفر (B1)، 25/1 (B2)، 5/2 (B3) و 5 (B4) درصد وزنی خاک گلدان) و سه تیمار کود نیتروژن (50 (N1)، 75 (N2) و 100 (N3) درصد نیاز کودی گیاه) بود. سطوح تنش آبی در طول فصل رشد ﺑﺎ ﺗﻮزﯾﻦ روزاﻧﻪ ﮔﻠﺪانﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺪ. برداشت هر هفته یک­بار انجام شد. در مجموع پنج بار برداشت انجام شد. عملکرد و کارایی مصرف آب آبیاری و کارایی مصرف نیتروژن و شوری خاک در پایان فصل کشت در هر تیمار محاسبه شد. هم‌چنین مقدار نیتروژن خاک و قند میوه نیز در هر برداشت اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد اثرات سطوح آب آبیاری و بیوچار در سطح احتمال یک و پنج درصد بر پارامترهای اندازه­گیری‌شده معنی­دار بود. بیش‌ترین مقدار عملکرد (5/15 تن در هکتار) از تیمار 100 درصد مقدار آب آبیاری حاصل شد که از این نظر با تیمار 75 درصد آب آبیاری معنی­دار نبود. استفاده از بیوچار تا سطح 5/2 درصد وزنی خاک باعث افزایش عملکرد شد. استفاده بیش‌تر بیوچار (5 درصد وزنی خاک) باعث کاهش عملکرد گیاه شد. بیش‌ترین کارایی مصرف آب (14/3 کیلوگرم بر مترمکعب) و کارایی مصرف نیتروژن (55/94 کیلوگرم بر کیلوگرم) با مصرف 75 درصد کود نیتروژن (150 کیلوگرم در هکتار) و 5/2 درصد وزنی بیوچار به­دست آمد. استفاده از مقدار مناسب بیوچار ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻨﺶ رﻃﻮﺑﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آن ﺑﺮای ﮔﯿﺎه و ﺑﻪوﯾﮋه در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﮔﯿﺎه ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺧﺰاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ­ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان آب ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎه ﻗﺎﺑﻞ‌ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد آزﻣﺎﯾﺶ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺰرﻋﻪ ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.

Keywords

• شوری خاک
• عملکرد
• قند میوه
• نیتروژن خاک