Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2020)

Borçalı’da Bir Söz Ustası: Aslan Kosalı ve Şiirleri

  • Bahadır Güneş

DOI
https://doi.org/10.21497/sefad.755498
Journal volume & issue
no. 43
pp. 37 – 58

Abstract

Read online

Karapapak / Terekeme Türkleri bugün genel olarak Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan, İran ve Ermenistan’da yaşamaktadırlar. Gürcistan sınırları içinde yer alan kadim Türk yurdu Borçalı, Karapapak / Terekeme Türklerinin yoğun olarak yaşadığı eski Türk topraklarının başında gelmektedir. Tarihî Borçalı coğrafyasının eski yerleşim birimlerinden biri olan ve bugün Gardabani adıyla anılan Karayazı, Borçalı içinde ve Karapapak / Terekeme Türklerinin yoğun bir şekilde yaşadığı bölgelerden biridir. Karapapak / Terekeme Türklerinin hâkim nüfusu oluşturduğu Karayazı bölgesine bağlı çok sayıda Türk köyü mevcuttur. Bu köylerden biri de çalışmaya konu olan söz ustası Aslan Kosalı’nın doğup büyüdüğü ve yaşadığı Kosalı köyüdür. Aslan Kosalı’nın adı, Karayazı bölgesine bağlı “Kosalı” köyünden gelmektedir. Âşık Aslan da bu köyden olduğu için “Aslan Kosalı” ismi ile anılmaktadır. Kosalı köyü, Karayazı merkezinin 5 km doğusunda, bölge merkezine giden ana yolun kenarında yer alan 290 rakımlı bir yerdir. Kadim Türk yurdu Borçalı’nın hemen bütün bölgelerinde olduğu gibi Karayazı bölgesine bağlı Kosalı köyünde de âşıklık sanatı ve söze dayalı hünerler öne çıkmaktadır. Bu durum, genelde Borçalı; özelde ise Kosalı köyü temelinde çok sayıda âşığın, söz ustasının yetişmesini sağlamıştır. Kosalı’da yetişen; ancak adını Karayazı’da, Borçalı’nın genelinde ve Türk Dünyası’nda duyuran isimlerden biri de Aslan Kosalı’dır. Bu çalışmanın amacı, Borçalı’nın söz ustalarından Aslan Kosalı’yı hayatı ve şiirleri ekseninde Türkiye sahasında tanıtmaktır. Bu maksatla Aslan Kosalı’nın kısa özgeçmişi ve bazı örnekler yardımıyla şiirlerinin şekil, içerik ve üslup özellikleri belirtilmeye çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan şiirler Vahid Ömerli tarafından hazırlanan Aşıq Aslanın Ozan Dünyası (2009) adlı eserden alınmıştır.

Keywords