امکان ‎سنجی توسعه همگرایی اقتصادی ایران با سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (BSEC) با رویکرد مدل جاذبه

Abstract

ازآنجاکه ایران به‌منظور خنثی ‎سازی تحریم ‎های اقتصادی، نیازمند گسترش روابط تجاری با سایر کشورها است، در این مطالعه به امکان ‎سنجی توسعه همگرایی اقتصادی ایران با سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (BSEC) که به‎ لحاظ قرار گرفتن در تقاطع آسیا و اروپا و همچنین جاده ابریشم از اهمیت بالایی برخوردار است، پرداخته شد. برای این منظور داده‎ های پژوهش طی دورة 2021-2010، از بانک جهانی، صندوق بین ‎المللی پول و مرکز تجارت بین‎ الملل گرداوری ‎شده و جهت تجزیه ‎و تحلیل داده‎ ها از مدل جاذبه و نرم ‎افزار STATA استفاده شد. نتایج نشان داد که گروه کالاهای (با کد دو رقمی تعرفه گمرکی) دارای اولویت جهت گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای یادشده به ‎ترتیب عبارت‎اند از: «27: سوخت‎ های معدنی، روغن‎ های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن‎ها؛ مواد قیری؛ موم‎ های معدنی»، «72: چدن، آهن و فولاد»، «39: مواد پلاستیکی و اشیای ساخته‎ شده از این مواد»، «29: محصولات شیمیایی آلی»، «8: میوه‎ های خوراکی»، «74: مس و مصنوعات از مس»، «76: آلومینیوم و مصنوعات از آلومینیوم» و «84: رآکتورهای هسته‎ ای، دیگ ‎های بخار و آب گرم، ماشین ‎آلات و وسایل مکانیکی؛ اجزاء و قطعات آن‎ها». افزون بر این، همگرایی تجاری بین ایران و کشورهای BSEC، از تأثیر مثبتی بر حجم کل تجارت از ایران به کشورهای BSEC برخوردار بوده و اگر همگرایی تجاری بین ایران و کشورهای BSEC، 1 واحد افزایش یابد، حجم کل تجارت ایران و کشورهای BSEC، 24/0 واحد افزایش می‎یابد بنابراین نتیجه‎ گیری شد که امکان همگرایی اقتصادی میان ایران و سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (BSEC) وجود داشته و این امر باعث افزایش حجم تجارت بین ایران و کشورهای یادشده می ‎شود.

Keywords

• همگرایی اقتصادی
• سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه
• مدل جاذبه
• روش داده‎های تابلویی