Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi (Jul 2015)
General Characteristics of Flora and Vegetation Formations of Eastern Anatolia Region and Its Environs (Türkiye)
Abstract
ABSTRACT: Eastern Anatolia and its environs are included in the Irano-Turanian phytogeographical region of Türkiye. The region abounds in highest mountain ranges (average 1900 m) of the country some of which are of quarternary age and volcanic character. Many rivers of historical and international importance like Euphrates, Dicle, Murat, Karasu and Aras. Tigris, Aras and Çoruh flow through the region. It experiencens a typical continental climate. Soils are generally of alluvial, colluvial, chestnut-brown, regosal and basaltic types. The area embodies over 8 million ha of meadows and grasslands which is 41% of Türkiye's total pasturelands as such cattle raising is very high in this area. Forest vegetation is represented mainly by Pinus sylvestris, Quercus libani, Q. longipes, Q. brantii, Q. macranthera, Juniperus excelsa and Betula pendula. Most of these are highly degraded. Plant cover is rich in Irano - Turanian elements but we find Mediterranean and Euro-Siberian elements too to some extent, richest families being Asteraceae, Fabaceae and Poaceae, Lamiaceae, Caryophyllaceae and Apiaceae richest genera being Astragalus, Verbascum, Centaurea, Ranunculus, Alyssum, Vicia, Silene, Dianthus, Veronica and Trifolium. The number of endemics is very high, being around 950. And also the region has gene centers of genera Astragalus, Gypsophila, Cousinia, Acanthophyllum etc. The some typical associations one comes across in this area are; Triseto-Pinetum sylvestris, Trifolio-Pinetum sylvestris, Ballato-Rhamnetum pallasii, Caragano-Minuartietum lineatea, Hippophaetum rhamnoidis, Typho-Juncetum inflecii, Hordeetum violaceumii, Deschampsio-Ranunculetum brachylobus, Hordeeto-Ranunculetum comosae and Polygon-Primuletum auriculatae. Dominantly vegetation of the region is steppe. The are a lot of natural plant taxa using local people. Key Words: Eastern Anatolia, Flora, Vegetation, Biodiversity, Geobotany, Endemism, Türkiye. Doğu Anadolu Bölgesi ve Çevresinin Flora ve Vejetasyon Formasyonlarının Genel Özellikleri ÖZET: Doğu Anadolu bölgesi ve çevresi Türkiye'nin İran-Turan bölgesinde yer alır. Ülkenin yüksek dağlık bölge silsilesinde (ortalama 1900 m) yer alan bölge Quaterner yaşlı ve volkanik karakterlidir. Fırat, Dicle, Karasu, Aras ve Çoruh gibi tarihi ve uluslararsı öneme haiz çoğu ırmak bölge boyunca akar. Bölge tipik kontinental iklim özelliği taşır. Toprakları genellikle allüviyal, kolluviyal, kestane-kahverengi, regosol ve bazalttır. Alan, 8 milyon ha'ın üzerinde çayır ve otlaklara sahiptir. Bu alan Türkiye toplam çayır ve otlaklarının yaklaşık % 41'ini teşkil eder. Sığır üretimi bölgede giderek yükseliyor. Orman vejetasyonu esas itibariyle Pinus sylvestris, Quercus libani, Q. longipes, Q. brantii, Q. macranthera, Juniperus excelsa ve Betula pendula'dır. Ormanlık alanların çoğu tahrip edilmiştir. Bitki örtüsü İran-Turan elementleri bakımından çok zengindir. Fakat biz Akdeniz ve Avrupa-Sibirya elementleri açısından da bir dereceye kadar zengin bulduk. Bölgedeki takson sayısı bakımından en zengin familyalar; Asteraceae, Fabaceae, Poaceae, Lamiaceae, Caryophyllaceae ve Apiaceae; en zengin cinsler ise Astragalus, Verbascum, Centaurea, Ranunculus, Alyssum, Vicia, Silene, Dianthus, Veronica ve Trifolium'dur. Endemiklerin sayısı çok yüksektir, yaklaşık 950. Aynı zamanda bölge Astragalus, Gypsophila, Cousinia and Acanthophyllum gibi cinslerin gen merkezidir. Bölgenin vejetasyonunda hakim tipik bazı birlikler; Triseto-Pinetum sylvestris, Trifolio-Pinetum sylvestris, Ballato-Rhamnetum pallasii, Caragano-Minuartietum lineatea, Hippophaetum rhamnoidis, Typho-Juncetum inflecii, Hordeetum violaceumii, Deschampsio-Ranunculetum brachylobus, Hordeeto - Ranunculetum comosae and Polygon-Primuletum auriculatae vs.dir. Hakim vejetasyonu steptir. Yerli halkın kullandığı çok sayıda doğal bitki türü vardır. Anahtar kelimeler: Doğu Anadolu, Flora, Vejetasyon, Biyoçeşitlilik, Jeobotanik, Endemizm, Türkiye.
