1923 Nüfus Mübadelesine Mizah Penceresinden Bakmak: Zümrüdüanka

Abstract

Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleşen 1923 Nüfus mübadelesi, politik olduğu kadar toplumsal yönüyle de Türkiye tarihinde önemli bir yer almıştır. Bu konu, yaklaşık iki milyon Rum ve Türk vatandaşının yurtlarını terk etmelerini zorunlu kıldığından mübadillerin tanımı ve kapsamı, şekli ve araçları, artlarında bıraktıkları malların hukuki durumları gibi temel sorunlar ve anlaşmazlıklar kısa zamanda büyük bir sorun haline gelmiştir. Ortaya çıkan bu sorunlar, mübadelenin uygulanmaya konulmasından kısmen tamamlanmasına kadar geçen süreçte mübadillerin yaşadığı trajik olaylara da sahne olmuştur. Bu çalışmada, toplumsal hafızaya kazınan mübadele meselesi; Zümrüdüanka gazetesinin kendine özgü mizah anlayışını yansıtan yazı ve karikatürleriyle değerlendirilecektir.

Keywords

• erken cumhuriyet dönemi mizahı
• lozan barış antlaşması
• nüfus mübadelesi
• zümrüdüanka
• humor in the early republican era
• the treaty of lausanne population exchange
• zümrüdüanka.