اطلاعات جغرافیایی (Apr 2006)
محله گرایى و امنیت
Abstract
شهر مدرن مملو از ناامنى و آسیب هاى اجتماعى است. تأمین امنیت شهرى که در فضاى باز و گسترده در ابعاد ده ها کیلومتر گسترش بى قواره و بى حد و مرز پیدا کرده است، اگر امرى محال نباشد اما مشکل به نظر مى رسد. به همین دلیل شهرهاى بزرگ که ابعاد انسانى را پشت سر گذاشته اند و دچار انواع تزاحمات و بى قاعده گى شدهاند موجب بروز و ظهور آسیب هاى همه جانبه اى گشته اند، به نحوى که در هیچ یک از عرصه هاى اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى قادر به نظارت و کنترل رفتارهاى نابه هنجار و ایمن سازى محیط انسانى براى گروه هاى مختلف اجتماعى نیستند. به همین دلیل محیط هاى شهرى اساسا محیط هاى ناامن تلقى مى شوند. از این رو امنیت شهرى از بحث هاى علمى، فنى، کاربردى و ادارى مهمى است که اکنون به صورت یک موضوع میان دانشى و فرادانشى جامع اکنون نگر در چارچوب جامعه شناسى شهرى، حقوق، جغرافیا، علوم انتظامى - امنیتى و نظایر آنها بررسى مى شود و با سرنوشت آحاد شهروندان کل نظام اجتماعى و اقتصادى کشور و شهر، به ویژه مسائل امنیت کلان شهر سر و کار دارد. کلان شهر تهران پایتخت دویست ساله کشور جمهورى اسلامى ایران به عنوان بزرگترین شهر ایران در یکصد سال گذشته با عبور از مقاطع مختلف تاریخى داراى موقعیت چند شخصیتى سیاسى فرهنگى و اقتصادى شده است. این امر باعث تمرکز جمعیت بسیار زیاد و تمرکز فعالیت هاى اقتصادى و فرهنگى فراوان و توسعه فیزیکى گسترده اى گردیده است. همین امر باعث شده است ناهماهنگى میان فعالیت ها، جمعیت، فضا و تأسیسات و تجهیزات امنیتى وجود داشته و این مسئله بصورت معضل انتظامى و امنیتى براى تهران کنونى مطرح باشد بطورى که تهران سرسلسله و قطب جرایم و ناامنى شهرى بین همه شهرهاى ایران است. رشد فزاینده و گسترش عمودى و افقى ناگهانى تراکم شهر تهران بویژه بعد از انقلاب اسلامى ایران و بواسطه مهاجرت هاى اولیه، بویژه بعد از شروع جنگ تحمیلى، مسائل اجتماعى و اقتصادى و کمبود مسکن موجب گردید تا امکانات محدود پلیس با افزایش و گستردگى بزهکاری ها، تبهکاری ها، جرائم، جنایت و ابزارآلات و شیوه هاى نوین مجرمین، فاصله بسیار زیادى پیدا کند. و از طرفى افزایش روزافزون جرائمى از قبیل اختلافات خانوادگى، سرقت، کلاهبردارى، جعل، قتل، موادمخدر، مفاسداجتماعى، تخلفات رانندگى، زورگیرى، کیف قاپى و.. و از سوى دیگر ضعف در قوانین و مقررات موجود و نبود هماهنگى لازم بین ضابطین و مأمورین انتظامى با قوه قضاییه در برخورد با مجرمین نیز از جمله مشکلات عمده شهرهاى بزرگ ایران بویژه تهران است که طبعا کانونهاى جرم خیز در همه مناطق 22 گانه تهران یکسان نیست. در این مقاله شهر تهران و مسائل امنیتى در ارتباط با گسترش روزافزون کالبدى و جمعیتى این شهر مورد بررسى قرار گرفته و در ادامه به مطالعه موردى و محله اى، کلانترى 164 از گل وحوزه خدماتى آن از نظر امنیتى که شامل نواحى 5 و6 منطقه یک و ناحیه 10 منطقه 4 مىباشد مى پردازد.
