منظر (Dec 2024)
بررسی میزان آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین
Abstract
پدیدۀ فرونشست سطح زمین ناشی از عوامل طبیعی و فعالیت‌های انسانی در نقاط مختلف دنیا و در طی سال‌های اخیر در کشور به‌خصوص در اصفهان به‌علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، خشکسالی و عوامل دیگر پدیدار و سبب آسیب‌های جدی به زمین‌های کشاورزی، ساختمان‌های مسکونی، جاده ها و دیگر سازندها و بروز خسارت‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی شده است. تحلیل آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهری ناشی از این فرونشست زمین در اصفهان به‌عنوان ابزاری در راستای پیشگیری از زایش فاجعه مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است تا به پرسش اینکه شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین چه مقدار آسیب‌پذیر است؟ پاسخ دهد. هدف این پژوهش بررسی نقش تاب‌آوری شهری بر میزان آسیب‌پذیری شهر اصفهان در برابر پدیدۀ فرونشست زمین باشد. در این مطالعه ابتدا با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری نرخ و دامنۀ فرونشست به‌عنوان فاکتور عامل در تولید خطر به تحلیلگر سیستم در محیط GIS وارد شد سپس با کمک تحلیل‌های کیفی به بررسی شاخص‌های تاب‌آوری شهری بر روی شهر اصفهان پرداخته شد. نتایج بیانگر این است که نواحی از شمال شهر و قسمت‌هایی به‌صورت نواری به‌علت نزدیکی به عوامل خطرزا مانند گسل، مسیل، قنات‌های قدیمی، منابع ذخیرۀ سوخت، لولۀ انتقال نفت به این مخازن و تغییر مداوم مسیر رود روی آنها هم موجب افزایش آسیب‌پذیری است. همچنین نشان می‌دهد که اکثر ساخت‌وسازهای موجود در منطقه غیراصولی و غیرمتناسب با شرایط مخاطره‌آمیز است.
Keywords
