تحلیل محیطی نظام مندآبخوان دشت اسفراین با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی باکلی

Abstract

مصارف روزافزون آب در کنار اقلیم خشک ایران، باعث فشار روزافزون بر منابع آب زیرزمینی گشته و توجه به برنامه­ریزی استراتژیک منابع آب را ضروری ساخته است. در این پژوهش، فرایند برنامه­ریزی استراتژیک آبخوان دشت اسفراین که یکی از دشت‌های حوضه کویر مرکزی ایران است، مطالعه شده است. برای این منظور یک تحلیل SWOT برای دشت مذکور انجام شد و نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای آن شناسایی شد. این عوامل، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی باکلی، به شیوه نظام مند، تحلیل شد و براساس این تحلیل، نوع استراتژی­های اولویت­دار پیشنهاد شد. در تحلیل SWOT، برای هر یک از گروه­های نقاط قوت و نقاط ضعف، پنج عامل و برای گروه­های فرصت‌ها و تهدیدها، هفت عامل شناسایی شد. نتایج تحلیل نظام‌مند عوامل SWOT نشان داد که سهم دو گروه فرصت‌ها و نقاط ضعف در عوامل دارای اولویت بالاتر، بیش‌تر از دو گروه نقاط قوت و تهدیدها بوده است، به‌طوری‌که سهم گروه فرصت‌ها، نقاط ضعف، تهدیدها و نقاط قوت در نیمه اول فهرست عوامل، به‌ترتیب 71، 60، 43 و 20 درصد عوامل این گروه­ها بوده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود که در گزینش استراتژی­های مناسب برای آینده آب­های زیرزمینی دشت اسفراین، باید اولویت با استراتژی­های WO باشد. استراتژی­هایی که با استفاده از فرصت‌های موجود در محیط بیرونی، سعی در بهبود و رفع نقاط ضعف درون سیستم دارند.

Keywords

• برنامه‌ریزی راهبردی
• تحلیل swot
• رویکرد ترکیبی swot-fahp
• مدیریت آب‌های زیرزمینی