Tetkik (Mar 2024)

Arapçadaki İ`râb Alametleri ile Türkçedeki Hâl Eklerinin Karşılaştırmalı Tahlili

  • Münevver Bayram

Journal volume & issue
no. 5
pp. 55 – 76

Abstract

Read online

Bu çalışmada, Arapçadaki irâb harekeleri ve Türkçedeki hâl ekleri arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ele alınıp tahlil edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, hâl eklerinin tıpkı irâb harekeleri gibi Türkçede cümlenin ögelerine işaret ettiğini ortaya koyabilmek ve eklerin anlamı belirlemede de etkili olduğuna dikkat çekmektir. Daha önce Türkçede ve Arapçada kavram, dilbilgisi karşılaştırması yapılan çalışmalarda bu konu üzerinde çalışma yapılmadığı fark edilmiş ve bu eksiklik giderilmeye çalışılmıştır. Başlıktan da anlaşılacağı üzere bu çalışmada sadece irâb harekeleri işlenmiş, diğer irâb alametlerinin ise Türkçede bir karşılığı olmadığından dolayı bu konuya ve harf-i cerler ile hâl ekleri arasındaki ilişkiye değinilmemiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemine ve aşamalarına başvurulmuştur. Bu bağlamda verileri elde etmek için nitel araştırma yöntemi tekniklerinden biri olan doküman incelemesinden faydalanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular kısmında elde edilen verilerin değerlendirilmesi araştırma sorularına uygun bir şekilde tasnif edilmiştir. Bu çerçevede bulgular beş başlık altında ele alınmıştır. Giriş bölümünde dil ailelerinden bahsedilmiş ve büyük aile teorileri hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Türkçede cümlenin ögeleri incelenirken, ikinci başlıkta Türkçedeki hâl ekleri ele alınmıştır. Üçüncü başlıkta ise hâl eklerinin ve ögelerin ilişkisi incelenmiştir. Dördüncü bölümde Arapçadaki irâb harekelerine ve bunların işaret ettiği cümlenin konumlarına yer verilmiş ve son olarak hâl ekleri ile harekeler arasında örneklerden yola çıkılarak karşılaştırmalar yapılmış; her ikisi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar açık bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise elde edilen veriler zikredilmiş ve öneriler sunulmuştur.

Keywords