Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2020)
Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının İlk Yardım Eğitimine Yönelik Görüşleri
Abstract
İlk yardım, öğrencilerin zamanlarının büyük bir kısmını geçirmiş oldukları okul ortamlarında meydana gelebilecek kazaların önlenmesi ya da doğru müdahalenin uygulanabilmesi açısından hayati bir noktadır. Bu bağlamda en büyük sorumluluk öğretmenlere düşmektir. Tüm öğretmenler, okul ortamlarında meydana gelebilecek ani kazalara karşı müdahale edebilecek derecede ilk yardım bilgisine sahip olmalıdır. Özellikle de bu gereklilik, fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar ortamlarını kullanması ve deney yapması açısından daha fazla ön plana çıkmaktadır. Bu doğrultuda, geleceğin öğretmenleri olan fen bilimleri öğretmen adaylarının ilk yardım eğitimi hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaçtan yola çıkılarak çalışma grubunu, 2017-2018 öğretim yılında İstanbul’da bir devlet üniversitesinde öğrenim gören toplam 12 fen bilimleri öğretmen adayı oluşturmuştur. Örneklemin belirlenmesinde kolay ulaşılabilir durum örneklemesine başvurulmuştur. Araştırmaya gönüllü olarak katılım sağlayan öğretmen adayları ile odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler yorumlanarak, araştırma sonuçlarına yönelik önerilerde bulunulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, fen bilimleri öğretmen adaylarının, ilk yardım kavramını nasıl tanımladıklarını belirlemeye yönelik yapılan odak grup görüşmesinden elde edilen verilere göre, "trafik kazaları durumunda acil müdahale" olarak tanımlayanların, katılımcıların tamamını oluşturduğu görülürken, fen bilimleri öğretmen adaylarının ilk yardım eğitiminin önemine dair görüşlerinin belirlenmesine yönelik olarak yapılan odak grup görüşmesinde ise "doğru ve bilinçli müdahalenin yapılabilmesi için önemli" olduğu fikri tüm katılımcılar tarafından vurgulanmıştır. Lisans programlarında ilk yardım eğitiminin verilmesine yönelik fen bilimleri öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemeye yönelik yapılan odak grup görüşmesinde ise bu eğitimlerin "fen bilimleri eğitiminde zorunlu olarak verilmesi" fikri ağırlıklı olarak vurgulanmıştır. Yine katılımcı öğretmen adaylarına sorulan ilk yardım eğitiminde özellikle bilinmesinin gerekli olduğunu düşündükleri konuları belirlemeye ilişkin uygulanan odak grup görüşmesinde ise özellikle "temel yaşam desteği" ve "afet durumlarında ilk yardım" konularının en önde gelen konular olarak algılandığı tespit edilmiştir. Beşinci ve son odak grup görüşmesine göre ise, fen bilimleri öğretmen adaylarının ilk yardım eğitiminin hangi teknik ya da teknikler ile verilmesi gerektiğine dair görüşleri belirlenmiştir. Buna göre "gösteripyaptırma" ve "maketlerden yararlanma" ilk yardım eğitiminde katılımcı fen bilimleri öğretmenlerine göre önemli görülen tekniklerin başında gelmiştir. Fen bilimleri öğretmen adaylarına verilecek ilk yardım eğitimi zorunlu bir ders gibi olmalı, ancak bu zorunlu ders, sıradan bir ders gibi değil, gösterip yaptırma tekniği kullanılarak, maketlerle, görsel materyaller ile desteklenerek, uzman davetleri ile pekiştirilerek ve hatta simülasyon ve arduino gibi teknolojik özelliklerle zenginleştirerek, geleceğin öğretmenlerini ilk yardım gerektiren durumlara hazır hale getirecek nitelikte olmalıdır
