Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2014)
Çelişik Duygularda Toplumsal Cinsiyet AyrımcılığıSorgusu: Üniversite Gençliğinin Cinsiyet Algısına Dair Bir Araştırma
Abstract
Ataerkillik toplumun tüm kurumlarına ve sosyal ilişki ağlarına sinerek kadınların aleyhinde işleyen bir toplumsal cinsiyet rejimidir. Bu rejimin dayanakları, cinsiyet hiyerarşisinde erkekleri kadınlardan daha üst düzeylerde tutan geleneksel normlar ve değerlerdir. Her gelenekselliğin bu duruma yönelik bir fonksiyonu olduğu kabulünden ziyade eril tahakkümü sağlayan gelenekselliklere takılmak gerekir. Erkeklerin bu hegomonik durumunu besleyen ve toplumda yerleşik olan normlar ile değerler, gizli güç kaynaklarıolarak işlerlik gösterebildiği gibi aleni biçimde de taraftar toplayabilmektedir. Her koşulda ise cinsiyetler arasında haklara dayalıayrımcılıkların oluştuğu ve eşitsiz toplumsal yaşam koşullarında kadın ve erkeklerin kutuplaştırıldığıaşikardır. Ataerkil toplum yapısının içerdiği bu cinsiyete dayalıayrımcılığın çatışmacıdoğasıgereği, toplumda kadın ile erkek zıtlıklara ve eşitsizliklere dayalıetkileşim örüntüsünde vücut bulur ve bu durum toplumda hakim kılınan toplumsal cinsiyet algısıile sosyo-kültürel olarak devam eder. Bu doğrultuda gençliğin cinsiyet algısı, cinsiyet ayrımcılığısorununun çok boyutlu bir şekilde anlaşılabilmesi ve çözümlenebilmesi, geleceğe dair planlamaların yapılabilmesi için gerekli bir vizyon aracıdır. Buna göre araştırmanın kavramsal modelinin ve yönteminin dayanağıolan toplumsal cinsiyetçilik çalışmalarının önemli kuramlarından Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Kuramıaçıklanarak bu kurama dayanarak geliştirilen ölçek tanıtılacaktır. Erkeklerin, özünde cinsiyet ayrımcılığınıbarındıran kadınlara dair hislerinin ve düşüncelerinin çelişkili yapısıhem kuramsal hem de nicel verilerle değerlendirilecektir. Çalışmada toplumsal cinsiyet ayrımcılığınıÇelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği’nin ÇDCÖ alt boyutlarıolan düşmanca ve korumacıcinsiyetçilik algısıtemelinde açıklamak ve gençliğin geleneksel-modern karşıtlığında cinsiyete dair benimsediği değerleri, savunduğu fikirleri ve bu doğrultudaki davranışve eylemlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, Selçuk Üniversitesi’nde öğrenim gören gençlerin katılımlarıyla bir alan araştırmasıgerçekleştirilerek, ulaşılan bulgulara çalışmada yer verilmiştir. Gençlerin kadın ve erkek arasındaki güç hiyerarşisine ilişkin algıları; cinsel, ekonomik ve mesleki ayrımcılığa işaret eden ifadeler ile kadın-erkek ilişkilerine dair bağlılık, koruyuculuk, minnettarlık, üstünlük gibi sosyo-psikolojik vurgular içeren ifadelerin yer aldığıÇDCÖ’nin uygulama sonuçlarıile ortaya konulmuştur. Gerçekleştirilen faktör analizinin sonuçları, bu yönde yapılan önceki çalışmaların tespitleri ile harmanlanarak değerlendirilmiştir.
