مارپله های توسعۀ پایدار از طریق ورزش در ایران

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی مارپله­های دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار (دستور کار 2030 سازمان ملل) از طریق ورزش انجام شد. در استعارة­ مارپله، پله به‌مثابۀ عواملی است که در رسیدن به اهداف نقش سرعت­دهنده دارند و مار به‌‌عنوان عوامل بازدارندة نیل به اهداف است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع نظریة داده­بنیاد بود. ابتدا 95 مقاله با دو کلید واژة «توسعه» و «ورزش» در 30 نشریۀ تأییدشده از سوی وزارت علوم بررسی شدند. سپس 13 مصاحبه با صاحب­نظران حوزه­های مختلف توسعة پایدار از وزارت ورزش، کمیتۀ ملی المپیک و پارالمپیک، مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی و اساتید دانشگاهی که به روش نمونه­گیری قضاوتی انتخاب شده بودند، انجام شد. تعداد ۷۲ کد مستقل اولیه و براساس قرابت مفهومی و معنایی بین کدها، ۲۰ مفهوم اصلی در قالب ۱۲ مقوله به‌عنوان مارهای مسیر دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار از طریق ورزش ایران شناسایی شدند. این موانع در شش هدف دستور کار 2030 بررسی شدند که ورزش نقشی مستقیم در دستیابی به آن­ها دارد. همچنین پله­ها در قالب این شش هدف بررسی شدند که به ۲۶ کد، ۱۴ مفهوم و 9 مقوله دسته­بندی شدند. به‌طورکلی، ورزش در دستیابی به اهداف توسعة پایدار، بیشتر با موانعی در سطح کلان (مانند یکپارچه‌نبودن سیاست­گذاری­ها و زیرساخت­های ناکافی) مواجه است. قوانین و آیین­نامه­ها در برخی اهداف جزو پله­ها به شمار می‌‌روند، اما بیشتر پله­ها را می­توان در سطح فردی (اشتیاق و انگیزه­های فردی و جمعیت جوان) و سطح جامعه (نهادهای مدنی) یافت.

Keywords

• کلید واژگان: توسعه پایدار
• سهم ورزش در توسعه
• ورزش برای توسعه و صلح