اثر گیاهان پوششی در کاهش خسارت بید سیب‌زمینی، Phthorimaea operculella (Zeller) روی غده‌های سیب‌زمینی در اواخر فصل رویشی در مزرعه

Abstract

بید سیب‌زمینی، Phthorimaea operculella (Zeller) مهم‌ترین آفت سیب‌زمینی در جهان و ایران می‌باشد. استفاده از راهکار‌های زراعی و حفاظتی مناسب به­منظور ممانعت از تخم‌ریزی آفت روی غده‌های تازه تشکیل شده سیب‌زمینی در انتهای فصل زراعی می­تواند در کاهش خسارت بید سیب­زمینی موثر باشد. در این پژوهش اثرات پوشش گیاهی مختلف در کاهش خسارت روی غده‌های تازه تشکیل شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال 1399 و 1400 مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین، بعد از پیری اندام­های هوایی سیب‌زمینی، گیاهان پوششی ماشک (Vicia sativa)، خلر (Lathyrus sativus)، چاودار (Secale montanu) و نیز تقویت پوشش گیاهی خودرو به­منظور ایجاد پوشش گیاهی در مزرعه استفاده شد. میزان آلودگی غده­های سیب­زمینی طی دو سال در تیمارهای ماشک، خلر، تقویت پوشش گیاهی مزرعه و چاودار به­ترتیب برابر 00/8، 33/12، 33/26 و 17/26 درصد بود و همه تیمارها نسبت به شاهد (17/39 درصد) باعث کاهش معنی­داری در میزان خسارت به غده‌ها شدند. از نظر تعداد لارو‌های بید سیب‌زمینی در غده‌های آلوده نیز اختلاف معنی‌دار بین تیمار‌های مختلف آزمایشی مشاهده شد و تیمار‌های ماشک، خلر، تقویت پوشش گیاهی خود مزرعه و چاودار به­ترتیب تراکم کمتری از لاروهای آفت نشان دادند. بر اساس نتایج، گیاه پوششی ماشک به عنوان موثر‌ترین گیاه پوششی برای پوشش خاک و ممانعت از تخم‌ریزی بید سیب‌زمینی روی غده‌های سیب‌زمینی بود. همچنین، حفظ و تقویت علف‌های خودرو داخل مزرعه در انتهای فصل و بعد از خشک شدن اندام‌های هوایی سیب‌زمینی یکی از روش‌های کم هزینه برای جلوگیری از خسارت بید سیب‌زمینی روی غده‌های درون خاک می­تواند باشد.

Keywords

• بید سیب‌زمینی
• کاهش تخم‌ریزی
• گیاهان پوششی
• مدیریت بید سیب‌زمینی