Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Oct 2004)
KÜÇÜK KAFKASLAR VE DOĞU KARADENİZ METALOJENİK KUŞAĞINDA BULUNAN DEMİR İÇERMEYEN METAL YATAKLARI VE BUNLARIN VOLKANOJENİK SEDİMENTER ARDALANMALARINDA CEVHER OLUŞUM SİSTEMLERİ
Abstract
-Alp-Himalaya kıvrım kuşağı orta kısmının (Doğu Karadeniz metalojenik kuşağı ve Küçük Kafkaslar) volkanojenik demir içermeyen metal yatakları örneğinde olduğu gibi bu yerlerin hidrotermal sistemlerinin Avrasya ve Gondwana’nın karasal parçaları ve mikro levhaların aktif etkileşimlerinin değişik seviyelerinde doğal olarak ortaya çıktığı gösterilmiştir. Ayrılma fazı süresince, marjinal deniz içerisindeki mikro levha sınır bölgesinde, hidrotermalsedimenter, Cu ve polimetalik maden yatakları oluşmuş; erken çarpışma fazında, paleo-ada-yay sistemlerinde, epijenetik Cu ve daha az miktarlarda barit-polimetalik (Küçük Kafkaslar), daha sonra da ikisi birleşip (hidrotermalsedimenter ve ağsal) ve epijenetik (çoğunlukla Cu ve Zn içeren) yataklar ortaya çıkmıştır (Doğu Karadeniz metalojenik kuşağı). Çarpışma evresinin başlangıcında, zıt yöne dalımlı yay gerisi volkanik yapıların içerisindeki volkanizma ile bağlantılı olarak, poliformasyonal yataklar (barit, barit-polimetalik. Cu, Au) oluşmuştur. Bu eğilim bütün çarpışma evresi boyunca levha içerisinde devam etmiş ve Eosen volkanik çöküntülerinde Ag içeriğinin Au içeriğine göre fazla olduğu polimetalik yataklar ortaya çıkmıştır. Yazarlar öncelikle Cu, Zn yatakları için yüksek metal anomalisi veren ortamların özellikle temel ve orta-asidik volkanikler olabileceğini; buna karşın barit ve baritli-polimetalik yataklar için, yüksek miktarda mineralize olmuş tuzlu sulardaki gri renkli ve evaporitik serilerin volkanik yapısal tabanlar için en uygun olabileceği fikrini paylaşmaktadırlar.
