ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی انجام پذیرفت.. پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، و از نظر گردآوری داده‌ها، روش پژوهش آمیخته است. از نظر نحوه اجراء، تلاش محقق بر استفاده از روش داده بنیاد (مصاحبه با خبرگان) و استفاده از روش توصیفی پیمایشی است که در دو مرحله کیفی و کمّی به گردآوری داده‌های اطلاعات پژوهش اقدام می‌گردد. جامعۀ آماری در بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان آموزش‌ و پرورش بود که برای تعیین نمونه­ها از روش نمونه­گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد و تعداد 20 نفر با استفاده از اصل اشباع به‌عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. گروه دوم از جامعۀ آماری این پژوهش در بخش کمّی شامل تمامی معلمان ابتدایی شهر تهران به تعداد 2522 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه بخش کمّی از فرمول کوکران استفاده شد: بنابراین تعداد 300 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به­طور کلی روش نمونه‌گیری در این پژوهش تصادفی خوشه‌ای حجم نمونه تعیین شد. در بخش کیفی پژوهش حاضر از مصاحبه­های نیمه ساختمند استفاده شد. در بخش کمّی، پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته تنظیم شد. روایی و پایایی ابزارها مورد تایید قرار گرفت. روش تحلیل داده­ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی برای پاسخ به سؤال‌های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای بهره گرفته شد.. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که از میان 49 شاخص (گویه) موجود، 10 مؤلفه‌ی اصلی قابل شناسایی است. این مؤلفه‌ها شامل، شناخت اثباتی (شناخت خود، محیط و شناخت مهارتی)، شناخت تبیینی (شناخت معنوی فردی و اجتماعی)، شناخت حقیقی (شهود و آموزش تدریجی)، و شناخت اعتباری (قلب، حواس و ادراک) است.

Keywords

• معرفت‌شناسی
• آموزش فکری
• دوره ابتدایی
• رهنمودهای قرآن