Dobruca- Köstence Ağzı Zarf-Fiilleri ve Anadolu Ağızları Zarf-Fiilleri Üzerine Değerlendirmeler

Abstract

Fiilimsiler, Türkçeye birden fazla eylemi bir cümle ile ifade edebilme özelliği katar. Bu nedenle fiilimsi eklerini ve bu eklerin farklı zaman, farklı coğrafyalarda ve farklı boylardaki kullanımlarını karşılaştırmak gerekir. Türkçede fiilimsi ekleri içerisinde Zarf-fiil eklerinin çok özel bir yeri vardır. İsim-fiil ekleri ve sıfat-fiil eklerinde lehçeler arasında çok büyük farklılık görülmediği gibi, tarihi gelişim sürecinde bu eklerin çok büyük değişiklik geçirmedikleri söylenebilir. Ancak zarf-fiil ekleri için aynı şeyler söylenemez. Türkçe sürekli zarf-fiil eki üretmeye devam etmekte en az çaba yasasının tersine birden fazla eki, ek ve edatı birleştirerek yeni zarf-fiil ekleri veya birleşik zarf-fiiller üretmektedir. Yazı dili olmayan, Türkiye Türkçesiyle bağları çok sıkı olmayan fakat zengin bir kültüre sahip olan Dobruca-Köstence bölgesi ağızlarında ‘bolgannan sebep’ (olduğu için) gibi farklı zarf-fiil ekleri görülmektedir. Bu sebeple bu çalışmada Dobruca-Köstence bölgesinde konuşulan Türkçedeki zarf-fiil ekleri ve bu eklerin işlevleri incelenmiştir. Çalışma için Dobruca ve Köstence ağızları üzerine yapılmış tezlerde yer alan metinlerden yararlanılmıştır.

Keywords

• Türkçenin ağızları
• Dobruca
• Köstence
• fiilimsi
• zarf-fiil
• Anadolu ağızları