Kwartalnik Filmowy (Jul 2024)
Konfiguracje ciał – płciowe i tożsamościowe transgresje w „Przekładańcu” Andrzeja Wajdy
Abstract
Autor analizuje Przekładańca (1968) – produkcję telewizyjną zrealizowaną przez Andrzeja Wajdę według scenariusza Stanisława Lema – w kontekście problematyki odmienności cielesnej i seksualnej. Opisuje, jakie sposoby kodowania inności zostały użyte przez twórców, a przede wszystkim zwraca uwagę na charakterystyczny kampowy styl tej produkcji. Zastosowana przez Wajdę strategia kampowa, bazująca na ekscesie cielesnym oraz ironii, pozwoliła na podkreślenie performatywnego i doraźnego charakteru ról genderowych oraz na zdenaturalizowanie samej koncepcji płci. W artykule została ponadto omówiona – powracająca w tym filmie – figura androgyna, która także dekonstruuje ideę binarności płci. W zakończeniu opracowania wskazano natomiast, w jaki sposób Przekładaniec sygnalizuje uwikłanie ciała i płci w różnorodne relacje społeczne i kulturowe.
Keywords