مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تکانشگری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌‌فعالی

Abstract

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه­ای مغز و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تکانشگری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی انجام شد. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر شبه ­­آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. به روش نمونه­ گیری هدفمند 60 کودک دارای اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه آزمایش 1، آزمایش 2 و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. داده­ ها با استفاده از مقیاس درجه­بندی والدین کانرز (1978)، آزمون هوش ریون (2000) و پرسش‌نامه تکانشگری بارت (1995) جمع­آوری شد. آزمودنی­های گروه آزمایش 1، تحریک الکتریکی مغز را دریافت کردند. گروه آزمایش 2 نیز مداخله توانبخشی شناختی را دریافت کردند. گروه کنترل، مداخله­ای را دریافت نکرد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با تحلیل کواریانس چندمتغیره (مانکوا) و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که گروه­ های آزمایشی تحریک الکتریکی مغز و توانبخشی شناختی از تکانشگری پایین­تری در مقایسه با گروه کنترل برخوردار بودند. همچنین با کنترل اثر پیش­آزمون در دو گروه آزمایشی، بین دو روش تحریک الکتریکی فراجمجمه­ای مغز و توانبخشی شناختی، تفاوت معنی­داری وجود دارد (0/05>P) و تحریک الکتریکی فراجمجمه­ای مغز اثربخشی بیشتری در بهبود تکانشگری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش­ فعالی داشته است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، می­توان گفت تحریک الکتریکی مغز و توانبخشی در بهبود تکانشگری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی اثربخش بودند.بنابراین از هر دو مداخله در بهبود تکانشگری این کودکان می­توان استفاده کرد.

Keywords

• تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tdcs)
• توانبخشی شناختی
• تکانشگری
• اختلال نقص توجه - بیش فعالی