ERZİNCAN MERKEZDE BULUNAN ÖNEMLİ ZİYARET YERLERİ İLE BU ZİYARETGÂHLAR ETRAFINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN RİTÜELLER

Abstract

Tarihten getirdiği birikim ile halk yaşamında zengin inanış, ritüel ve uygulamalara sahip olan Türk halkında geçmişi İslamiyet öncesi dönemlere kadar uzanan, yatır ve türbe ziyaretlerine Anadolu coğrafyasının hemen hemen her bölgesinde rastlamak mümkündür. Türk halk kültürü ve yaşamında özellikle dinî manada, “Allah dostu” olarak kabul gören keramet sahibi kişiler; veli, ermiş gibi unvanlarla anılmaktadır. Bu kişilerin, gerek hayattayken gerek vefatlarından sonra göstermiş oldukları birtakım kerametler toplumun bu tür mekân ve makamlara yakınlaşmasını ve insanların bu tür şahıs ve mekânlara saygı göstermesine vesile olmuştur. Şüphesiz ki insanoğlu, başta sağlık problemleri olmak üzere, her türlü sıkıntı ve kederini gidermenin yollarını aramıştır. Yatır, türbe gibi ziyaret yerlerinde gerçekleştirilen çeşitli ritüeller de bu durumun somut örnekleri arasındadır. Bu ritüellerle uygulamaların temelinde ise ermiş kişilerin yüzü suyu hürmetine istenilen halis niyetli taleplerin karşılık, dertlilerin deva ve hastaların şifa bulması görülmektedir. Araştırma sahası Erzincan il merkezi olan bu çalışma kapsamında; Erzincan ilinin -kısa bir tarihinden yola çıkılarak- merkezindeki halk arasında yoğun rağbet gören ziyaret yerleri ile ilgili ansiklopedik bilgiler sunulacak, bu ziyaret yerleri etrafında yaygınlaşan efsaneler ve kerametlere dayalı olarak oluşan inanışların doğrultusunda niyet, dilek ve temennilerde bulunulurken, -bu bağlamdaki isteklerin kabulü için- gerçekleştirilen çeşitli uygulamalara, kaynak kişilerden derlenen bilgilerle birlikte yer verilecektir.

Keywords

• erzincan
• türbe
• yatır
• evliya
• ritüel ve uygulamalar