تأثیر سرزنی، نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر برخی خصوصیات باقلا (.Vicia faba L) و کارایی زراعی نیتروژن

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر سرزنی، نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر برخی خصوصیات باقلا و کارآیی زراعی نیتروژن، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 96-1395 اجرا گردید. عامل سرزنی در سه سطح شامل عدم سرزنی، سرزنی در مرحله شروع گل‌دهی و سرزنی در مرحله شروع پرشدن دانه، عامل نیتروژن در سه سطح شامل صفر، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و عامل آبیاری تکمیلی در دو سطح شامل عدم آبیاری و آبیاری در مرحله شروع پرشدن دانه بود. نتایج نشان داد که تأثیر سرزنی بر عملکرد غلاف سبز، میزان پرولین و کارآیی زراعی نیتروژن معنی‌دار اما بر درصد پروتئین معنی‌دار نبود. اثر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر همه صفات معنی‎دار بود. بیشترین عملکرد غلاف سبز با 29118 کیلوگرم در هکتار مربوط به مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کم‌ترین آن مربوط به تیمار عدم مصرف نیتروژن با 22149 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد غلاف سبز در تیمار عدم سرزنی کمتر از تیمارهای سرزنی در مرحله شروع گل‌دهی و سرزنی در مرحله شروع پرشدن دانه بود. آبیاری تکمیلی عملکرد غلاف سبز را از 23554 به 28697 کیلو‌گرم در هکتار افزایش داد. کارآیی زراعی نیتروژن در تیمار سرزنی در مرحله شروع پرشدن دانه 89.85 و در تیمار سرزنی در مرحله شروع گل‌دهی 55.96 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن بود. مصرف نیتروژن پروتئین دانه را افزایش داد به‌طوری‌که در تیمار مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن درصد پروتئین به 22.65 درصد رسید. میزان پرولین و درصد پروتئین در تیمار عدم آبیاری بیش‌‌ از تیمار آبیاری ولی عملکرد غلاف سبز و کارآیی زراعی نیتروژن کمتر بود. درمجموع، سرزنی، مصرف نیتروژن و آبیاری با بهبود شرایط رشد زایشی و تأمین نیاز گیاه به نیتروژن و آب، باعث عملکرد بیشتر غلاف سبز شد.

Keywords

• پرشدن دانه
• پرولین
• عدم آبیاری
• گل‌دهی
• نیتروژن