مجله علوم و فنون هسته‌ای (Nov 2003)
فراوری اورانیوم از کانسنگ نابهنجاری‌های 1، 6 و 8 گنبدهای نمکی-گچین بندرعباس به روش فروشویی ستونی با آب دریا در محیط اسیدی
Abstract
روش فروشویی ستونی یکی از روشهای آزمایشگاهی آزمون مایع شوینده به منظور بررسی ویژگیهای کانه اورانیوم است که با توجّه به درصد بازده فراوری و مشکلات فرایندی، معمولاً به موازات روش سنگ شویی متداول انجام می‌گیرد، تا این که انتخاب روش و فناوری مناسب در طرّاحی عملیات گسترده‌تر، آسان گردد. در این کار پژوهشی، نخست کلرید اضافی موجود در نمونه‌های کانی مورد آزمایش با آب دریا شسته شد، سپس عملیات سنگ شویی اسیدی با آب دریا و اسید سولفوریک به روش فروشویی ستونی(1) انجام گرفت. نتایج این کار آزمایشگاهی نشان داد که حداکثر، 85 درصد اورانیوم از نمونة کانسنگ نابهنجاری 1 فراوری می‌شود. در این حالت، زیادی اسید بکار رفته، بر اورانیوم باقی مانده بی‌اثر بوده و به صورت آزاد در مایع شوینده باقی می‌ماند. بازده استخراج اورانیوم در نابهنجاری 6 به 75 درصد و در نابهنجاری 8 پس از 30 دوره سنگ شویی به 81 درصد رسید؛ اماّ حداکثر بازیافت، تنها ارزش تحقیقاتی داشته و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. مقایسه نتایج حاصل از این بررسی‌ها نشان می‌دهند که وجود میزان کلرید در سنگ معدن اورانیوم، در بازده استخراج این عنصر مؤثّر است. یافته‌های این پژوهش، قابلیت‌های ویژة آب دریا را در فراوری اورانیوم از گنبدهای نمکی، به جای استفاده از آب شیرین، به سبب کاهش دوره عملیات، مصرف اسید کمتر و حذف هزینة سنگین عملیات سنگ شویی، در پاسخ‌گویی به وسایل فنی مورد نیاز در روش فروشویی تپّه‌ای(2) ارزشمند و اقتصادی نشان می‌دهند. این کار تحقیقی نخستین مرحله پژوهش دربارة روش استخراج و تغلیظ اورانیوم از سنگ معدن و محلولهای کلردار است. یافته‌های تجربی در این زمینه را می‌توان الگویی برای بررسی شرایط فروشویی تپّه‌ای اورانیوم از گنبدهای نمکی- گچین بندرعباس بکار برد.
