İlahiyat Tetkikleri Dergisi (Dec 2021)
Mustafa Sadik al-Rāfiʻī’s Critique of the Orientalist Paradigm on Arabic Literature
Abstract
Aydınlanma, coğrafi keşifler, sanayi devrimi ve benzer etkenlerin tesiriyle doğuya hâkim olma ümidine kapılan batı emperyalizmi, istila ettiği toplumları tanıyıp iç dinamiklerini deşifre etmek için oryantalist çalışmaları başlatmıştır. 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren başlayan ve farklı boyutlar kazanarak günümüzde de devam eden bu çalışmalar çok yönlü ve çeşitlidir. Arap edebiyat tarihi çalışmaları bu çalışmaların önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Her ne kadar Arap şiiri hakkında bazı oryantalist iddialar polemik konusu olmuş ise de oryantalist telif tarzı Arap yazarlar arasında kabul görmüş ve Arap edebiyatı tarihine dair yazılan kitapların genelini şekillendirmiştir. Bu makalenin konusu Mısırlı âlim ve edebiyatçı Mustafa Sadık er- Râfiî’nin Arap edebiyat tarihine dair oryantalist yaklaşıma ve yazım tarzına yöneltiği eleştirileriler ve bu eleştirilerin değerlendirilmesidir. Râfiî’nin bu alanda yazdığı kitabın başlangıç kısmından çıkardığımız bu eleştirileri terim eleştirisi, kalıp eleştirisi, niyet eleştirisi, pratik fayda eleştirisi başlıkları altında topladık. Bu başlıklar altında incelediğimiz eleştirilerin ortak noktası bunların esasında bir paradigma eleştirisi olmasıdır.
Keywords
