تاریخ نگری و تاریخ نگاری (Mar 2009)
Nationalism in The History Textbooks in The first Pahlavid Period
Abstract
بیتردید، نظام آموزشی، یکی از مهمترین پایههای هر جامعه به شمار میآید، که ضمن اثرگذاری بر دیگر نظامهای اجتماعی، از آنها نیز تأثیر میپذیرد.دولت پهلوی اول با هدف مدرنسازی کشور، از جمله این عرصه را مورد توجه خود قرار داد.از آنجا که هر نظام سیاسی دارای شاخصههایی است، یکی از اصلیترین شاخصههای عصر پهلوی اول ملیگرایی(ناسیونالیسم) بود، که در این دوره در شکل میهندوستی، شاهپرستی، توجه به نژاد آریا و گذشتهگرایی با تکیه بر دوران باستان بروز یافت.در این عصر میهندوستی در پیوند نزدیک با مولفههای شاهپرستی و باستانگرایی قرار گرفت و در بخشهای مختلف اجتماع آن دوره از جمله نظام آموزشی و به ویژه در تدوین کتابهای درسی تاثیر گذاشت. این مقاله تبلور پدیده ناسیونالیسم در کتابهای درسی تاریخ را با تکیه بر مقطع ابتدایی مبنای پژوهش قرار داده است و به این سؤال پرداخته است که پدیده ناسیونالیسم در این دوره چه تأثیری بر محتوای کتابهای درسی تاریخ گذاشت.پرسشی که پاسخ آن در «باستانگرایی»، «میهن دوستی» و «شاه پرستی» به مثابه مظاهر ناسیونالیسم در متون درسی تاریخ جستجو شده است.