Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Oct 2023)
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balıkesir Hastaneleri
Abstract
Osmanlı Devleti’nde halk sağlığının korunmasına yönelik resmi kurumların ortaya çıkışı ile ilgili ilk kurum 1838'de resmiyet kazanan “Meclis-i Tahaffuz”dur. 1840'dan sonra uluslararası bir nitelik kazanan bu kuruluşun amacı memlekete dışarıdan gelecek bulaşıcı hastalıklara karşı korumak ve gerekli önlemleri almak olduğu için genel halk sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olmamıştır. Bunun yanında XIX. yüzyıldan itibaren sağlık kurumlarında Batı’ya açılma dikkat çekmektedir. XIX. yüzyıl sonlarında Hüdâvendigâr Vilâyeti’ne bağlı Balıkesir Livasında bir hastane bulunmaması hastaların mağdur olmasına sebep olduğu gibi, hastaneye ve ilaca oldukça ihtiyaç vardı. Balıkesir'in ilk resmi hastanesi olan Gureba Hastanesi'nin yapımına 1889 yılında başlanıp 1894 yılı sonlarında tamamlanmıştır. Bu hastane 1891 yılından itibaren hasta kabul etmeye başladı. Bundan sonra ise hastanenin günün ihtiyaçlarını karşılayamaması ve halka yeterli olmaması nedeniyle yeni hastane yapımına gidilecektir. Cumhuriyet dönemine geçişte de sağlık kurumlarına çok önem verilmiştir. Mustafa Kemal Paşa Ankara’da ilk TBMM Hükümeti’ni kurduğu zaman, her şeyden evvel halkın sağlığının önemini belirtmiş ve bu hizmeti yürütecek bir Bakanlık kurulmuştur. “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti” adıyla Kabinede yer alan bu Bakanlık Cumhuriyet ilan edildikten sonra da varlığını sürdürmüş ve başarılı hizmetler vermiştir. Bu çalışmada amaç XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyılın ilk yarısında Balıkesir hastanelerini araştırmak ve bu hastanelerin o dönemin ihtiyacını karşılayıp karşılamadığını incelemektir.
Keywords
