مرورى بر تاریخچه و قابلیت‏ هاى وقوع زلزله در رى

Abstract

زلزله، بخشى از رفتار طبیعى زمین است که هر سال بیش از 150 هزار بار اتفاق مى‏ افتد اما تنها تعداد اندکى از آنها با خطرات و تلفات جانى و خسارت هاى مالى همراه است. بشر از دیرباز با این پدیده دست به گریبان بوده و از آن وحشت داشته است. چه بسیار سکونتگاه هاى انسانى که بر اثر زمین‏ لرزه از بین رفته و ساکنان آنها به ناگاه زیرخروارها آوار دفن و هلاک گردیده ‏اند. برخلاف دیگر مخاطرات طبیعى، زلزله‏ ها در قلمروى وسیع اتفاق افتاده و در پهنه‏ هاى گسترده‏ اى خسارت و خرابى به همراه مى‏ آورند. ناگهانى بودن وقوع زلزله و غیرقابل پیش بینى بودن آن و عدم توانایى بشر بر مهار این پدیده حتى در زمان ما نیز عامل رعب و وحشت انسان هاست. انسان امروز تنها با احداث ساختمان هاى مقاوم توانسته خود را از خطرات زلزله تا حدودى ایمن نگه دارد. گرچه در هر نقطه از زمین امکان وقوع زلزله وجود دارد، اما تحقیقات حکایت از آن دارند که در مجاورت گسل هاى فعال، این احتمال زیادتر و بنابراین شدت و خرابی هاى زلزله نیز زیادتر است. زیرا تمرکز انرژى در درون زمین باعث مى‏ شود که گسل ‏ها جابجاشده و وضعیت جدید به خود بگیرند که نتیجه آن وقوع زلزله است . رى از جمله شهرهاى تاریخى و باستانى ایران است که به دلیل مجاورت با گسل هاى فعال قابلیت زیادى از نظر وقوع زلزله داشته و به این جهت در طول تاریخ بارها دستخوش زلزله‏ هاى ویرانگر قرار گرفته و از این رهگذر خسارت هاى فراوان و تلفات بسیار به خود دیده است. مقاله حاضر ابتدا نگاهى دارد به تاریخچه زمین لرزه‏ هاى رى و پس از آن قابلیت‏ هاى وقوع زلزله را با توجه به موقعیت گسل ‏ها مورد بررسى قرار خواهد داد.