ارزیابی زمانی و مکانی پایگاه‌های جهانی بارش (حوضه‌های آبریز درجه دو ایران)

Abstract

در این پژوهش هدف ارزیابی پایگاه داده­های بارش با مقادیر مشاهداتی به‌صورت زمانی (ماهانه و فصلی) و مکانی (دو حالت نقطه­ای (40 ایستگاه سینوپتیک) و سطحی (30 حوضه آبریز درجه دو و چهار اقلیم))، در کشور به‌عنوان منطقه مطالعاتی می­باشد. بدین منظور ابتدا داده­های مشاهداتی (100 ایستگاه در مقیاس روزانه) و پایگاه­های جهانی بارش شامل ERA5، MRRRA2، GLDAS و TERRA (با تفکیک مکانی مختلف در مقیاس ماهانه) طی دوره زمانی 1398-1366 گرد­آوری و استخراج گردید. سپس براساس شاخص خشکی، طبقه­بندی اقلیمی ایستگاه­ها و حوضه­ها انجام شده است. ارزیابی دقت پایگاه‌ها با استفاده از معیارهای ضریب همبستگی (R)، میانگین خطای اریبی (MBE) و مجذور میانگین مربع خطا استانداردشده (NRMSE) استفاده شده است. نتایج معیارهای در بارش ایستگاهی نشان داد که پایگاه TERRA در همه فصول به‌جز تابستان و در اقلیم­های فراخشک، خشک و نیمه‌خشک، با متوسط 70 درصد ضریب همبستگی بالاتر از 5/0 (R) و میزان خطای 90 درصد کم‌تر از 5/0 (NRMSE) نسبت به بقیه­ها پایگاه­ها و در اقلیم مرطوب پایگاه ERA5 عملکرد بهتری را از خود نشان داد. در بارش حوضه­ای نیز نشان داد به‌ترتیب پایگاه TERRA در اقلیم فرا­خشک، پایگاه­های ERA5، MRRRA2، GLDAS و TERRA در اقلیم خشک، پایگاه­های ERA5 و TERRA در اقلیم نیمه‌خشک و پایگاه‌های ERA5، TERRA و MERRA2 در اقلیم مرطوب با متوسط 80 درصد ضریب همبستگی بالاتر از 5/0 و میزان خطای 70 درصد کم‌تر از 5/0 کارایی مناسب‌تری را نشان دادند. به‌طور کلی پایگاه TERRA در حالت نقطه­ای، سطحی و اقلیمی از عملکرد خوبی برخوردار بوده است که می‌توان گفت به‌علت دقت مکانی بالای آن بوده باشد.

Keywords

• اقلیم
• داده‌های جهانی بارش
• حوضه
• era5
• mrrra2
• gldas
• terra