تحلیل عوامل مؤثر بر تجارت درون صنعتی ایران با بلوک‌های منطقه‌ای اسلامی

Abstract

این مقاله به‌دنبال تحلیل عوامل مؤثر بر تجارت درون صنعتی ایران با کشورهای طرف تجاری در بلوک‌های منطقه‌ای اسلامی D8، ECO، GCC و OIC به صورت متقابل و به تفکیک بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات با استفاده از داده‌های تلفیقی دوره 1980−2009 مبتنی بر رویکرد مدل‌های تابلویی پویا و به‌کارگیری روش گشتاورهای تعمیم‌یافته است. برای توضیح تجارت درون صنعتی بین ایران و کشورهای طرف تجاری، متغیرهای اندازۀ اقتصادی، درآمد سرانه، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مسافت و عدم توازن تجاری استفاده شده‌اند. نتایج برآورد مدل نشان می‌دهد که اندازۀ اقتصادی، درآمد سرانه و مسافت مهم‌ترین متغیرهای توضیح‌دهندۀ تجارت درون صنعتی ایران و کشورهای طرف تجاری هستند. براساس یافته‌های پژوهش اندازۀ اقتصادی رابطۀ مثبت و درآمد سرانه رابطۀ منفی با تجارت درون صنعتی دارد. همچنین مسافت و عدم توازن تجاری تأثیر معکوسی بر جریان تجارت درون صنعتی ایران و کشورهای طرف تجاری دارد.

Keywords

• تجارت درون صنعتی
• بلوک‌های منطقه‌ای اسلامی
• داده‌های تابلویی پویا
• مقیاس اقتصادی و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته