Tetkik (Oct 2023)
Norman Paralı Askerlerin Anadolu’daki Faaliyetleri ve Türkler
Abstract
Bizans İmparatorluğu, asırlar boyu devam eden büyük gücünü, askerî yapısının mükemmelliğine borçlu olmuştur. Oldukça geniş bir alana yayılan Bizans arazisi, bu askerler ile korunmaya çalışılmıştır. Bizans ordusunda görev yapan ücretli askerler ise Avrupa’dan, Rusya steplerinden, İskandinavya’nın soğuk iklimlerinden ve Balkanların kuzey-doğusundaki Peçenek ile Kuman Türklerinden elde edilmiştir. Bu topluluk içerisine XI. yüzyılın son çeyreğinden itibaren Norman paralı askerler dâhil olmaya başlamıştır. Viking kökenli olan Normanlar, Kuzey Fransa’dan Endülüs topraklarına ve Güney İtalya’ya kadar yayılarak burada paralı askerlik yapmışlardır. Onların Güney İtalya’yı ve ardından Sicilya’yı ele geçirmeleri ise devletleşme süreçlerini beraberinde getirmiştir. Bizans hizmetinde görev yapan Norman paralı askerler ise başlarındaki liderlere olan itaatleri yanında üstün savaş yetenekleri ile de göz doldurmuşlardır. Üstlendikleri görevleri başarmalarına rağmen güvenilmez ve asî yapıları, onları Bizans makamları ile karşı karşıya getirmiştir. Bizans, isyan eden Norman liderlerden genellikle Artuk, Tutak gibi Selçuklu beyleri vasıtası ile kurtulmuştur. Ayrıca Bizans aynı politikası ile baş edemediği bir başka güç olan Selçuklulara karşı benzer bir siyaset izlemiştir. Kendisine karşı isyan eden Normanlara yönelik mücadelesinde Türkmen beylerinden aldığı desteğin faydalarını gören Bizans, daha sonraki Güney İtalya’daki Normanlara karşı mücadelesinde de Selçukluların askeri birliklerine müracaat etmiştir. Bu süreç de 1107 yılında seçme askerlerini Bizans hizmetine veren I. Kılıçarslan’ın o dönem Meyyâfârikîn olarak bilinen bugünkü Silvan’da hayatını kaybetmesi ile neticelenmiştir. Bu makale, bu sürecin nasıl başladığını Norman paralı askerlerinin Anadolu’daki faaliyetleri üzerinden ele almaya çalışacaktır.
