ANLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE AKRAN ARABULUCULUK MODELİNİN DÖNÜŞTÜRÜCÜ ETKİLERİ: ARABULUCU ÖĞRENCİLER GÖZÜNDEN BİR DEĞERLENDİRME (THE CONVERTER EFFECTS OF PEER MEDIATION MODEL FOR THE DISAGREEMENTS SOLUTION: EVALUATION FROM THE LOOK OF THE MEDIATOR STUDENTS)

Abstract

ÖZ: Akran-arabuluculuğu, tarafsız bir üçüncü öğrencinin kolaylaştırıcılığında, çatışan öğrencilerin ortak sorunlarını yüz yüze müzakere ettikleri, bir anlaşmazlık çözüm yoludur. Akran-arabuluculuğunda, önerilerde bulunma, nihai kararı belirleme ve her iki tarafında kabul edeceği bir çözüm bulma sorumluluğu, öncelikle müzakere eden yani sorunun tarafı olan öğrencilere aittir (Messing, 1993). Böylece akran arabuluculuk oluşan sorunu çözme konusunda sahip olunan potansiyelin barışçıl performansa dönüştürülmesini sağlar. Araştırma, "akran arabuluculuk modelini, arabulucu öğrencilerin gözünden” değerlendirmek için gerçekleştirilmiştir. İzmir’de bir lisede altı yıldır uygulanan akran arabuluculuk programının etkililiği, arabuluculuk yapan 30'u kız, 20'si ise erkek olmak üzere 50 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak değerlendirilmiştir. Kodlama güvenirliği %85,9’dur.Araştırmanın anlamlı sonuçlarından biri; öğrencilerin sınıf arkadaşları tarafından sınıflarının arabulucusu olarak seçilmekten mutluluk, heyecan ve sevinç hissettiklerini ifade etmiş olmalarıdır. Ayrıca, seçilmiş olmanın kendilerinde sorumluluk, özgüven, güçlülük ve sorun çözmeye ilişkin yeterlik duyguları hissettirdiğini belirtmişlerdir. Elde edilen sonuçlar, akran arabuluculuk ile anlaşmazlık çözümünde öğrenilmiş çaresizliğin yerini öğrenilmiş güçlülüğe bıraktığını işaret etmektedir. Aynı zamanda, akran odaklı bir anlaşmazlık çözüm yöntemi olan akran-arabuluculuk modelinin Türk kültüründe hem daha detaylı ve derinlemesine hem de yaygın etkisinin incelenmesine gereksinim vardır. Anahtar Kelimeler: Arabuluculuk, Akran-arabuluculuğu, Çatışma, Anlaşmazlık. ABSTRACT: Peer-mediation is a way of dispute resolution, facilitated by a neutral third student, that conflicting students negotiate their common problems face to face. In peer-mediation, making suggestions, determining the final decision and the responsibility of finding a solution acceptable to both sides primarily belong to students, the first side of the problem, who negotiate (Messing, 1993). Thus, peer mediation provides the transformation of owned potential into the peaceful performance in resolving the problem. Research was conducted to evaluate “peer mediation model through the eyes of mediator students”. The assessment was done using the semi-structured interview with 50 students, including 30 females and 20 males, who mediate in the peer-mediation program applied in a high school for six years in Izmir. One of the striking results of the study is that students expressed that they feel happiness, excitement and joy because they have been chosen by their classmates as a mediator of the class. In addition, they expressed that being selected made themselves feel the competence related to the responsibility, self-reliance, strength and problem solving. There is a need for peer-mediation model which is a peer-oriented dispute resolution method, in Turkish culture both in a more detailed and deeply way, and in terms of the evaluation of its common effects. Keywords: Mediation, Peer-mediation, Conflict, Dispute.

Keywords

• Peer-mediation
• Conflict
• Dispute
• Arabuluculuk
• Akran-arabuluculuğu
• Çatışma
• Anlaşmazlık
• Mediation
• Dispute