تربیت اسلامی (Mar 2024)
شایستگی‌های مورد نیاز مربّی برای گذار از نظریه به عمل تربیتی؛ تبیینی مبتنی بر حکمت اسلامی
Abstract
هدف: یکی از مسئلههای مورد دغدغۀ معلمّان و مربیان این است که چگونه میتوانند در موقعیتهای عملی، از آموختههای نظری خود (که معمولاً کلّی و ناوابسته به موقعیت هستند) استفاده کرده و بتوانند به درستی تشخیص دهند که به‌صورت خاص، چه باید کنند؟ در میان اندیشنمدان تعلیم و تربیت مدرن، برخی به پیشبینیِ یک قلمروی معرفتیِ واسطه میان نظریههای کلی و عمل تربیتی یا پیشنهاد مجموعهای از دستورالعملها برای پیمودن این فاصله پرداختهاند و برخی نیز، بعضی از ویژگیهای شخصیتی معلم را به‌عنوان عامل پل زدن میان نظریه و عمل معرفی نمودهاند و برخی رویکردها نیز از اساس، توجه اندکی به این چالش داشتهاند. پژوهش حاضر میکوشد با بررسی و تحلیل دیدگاههای فیلسوفان مسلمان دربارهی پارهای حقایق انسانی مرتبط همانند انواع و مراتب علوم، فعل ارادی انسان و مقدمات آن، عقل عملی و ملکات عملی، به استخراج مهمترین شایستگی‌های مورد نیاز مربی برای گذار از نظریه به عمل تربیتی بپردازد.روش تحقیق: روش استفاده شده در پژوهش، روش تحلیل محتوای کیفی است.یافته‌ها: براساس یافته‌ها، مربی علاوه بر مجموعهای از شناختهای کلّی، نیازمند شایستگیهایی همانند تجربهی عملی، تروّی (به‌معنای کلّی توانایی تأمل و اندیشهورزی در یک موقعیت عملیِ جزئی)، برخورداری از ملکات اخلاقی و حرفهای مرتبط و همچنین تقواست. آنچه شکاف میان نظر تربیتی (که همیشه از جنس دانش حصولی و غالباً کلّی است) و عمل تربیتی (به‌معنای تشخیص مصداقی در موقعیت عمل) را پر میکند، شخصیتی برخوردار از این مجموعه شایستگیهاست که توانایی شناساییِ شایستهترین اقدام را داراست.
Keywords
