معیارهای شایستگی شغلی متخصصان علم‌سنجی: مصاحبه با اعضای هیئت علمی و صاحبان شغل

Abstract

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی شایستگی‌ها و مهارت‌های شغلی مورد نیاز متخصصان علم‌سنجی به‌منظور فراهم‌کردن زمینة عملکرد مؤثر در آموزش، استخدام و ارزیابی متخصصان این حوزه و ارائه رهنمودها و توصیه‌هایی برای بهبود و بازنگری برنامة آموزشی و سرفصل دروس رشته علم‌سنجی است.روش‌شناسی: این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و تحلیل محتوای کمی به‌منظور شناسایی مقوله‌ها و شمارش فراوانی واحدهای تحلیل انجام شد. نمونه پژوهش را 18 نفر از متخصصان علم‌سنجی شامل اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، مدیران و کارشناسان واحدهای علم‌سنجی وزارت بهداشت تشکیل دادند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. داده‌ها به‌صورت دستی و بر اساس واحدهای معنایی (جمله) تحلیل شدند. یافته‌ها: از مصاحبه‌ها 184 کد منحصربه‌فرد استخراج شد و از آنها 41 مهارت و نُه شایستگی‌ شغلی تدوین شد. شایستگی‌های‌ شغلی متخصصان علم‌سنجی شامل چهار شایستگی عمومیِ ویژگی‌های ارتباطی، یادگیری مستقل، آموزش و مشاوره، و مدیریت دانش و پنج شایستگی تخصصیِ قابلیت استفاده از ابزارهای علم‌سنجی، مدیریت داده‌های علم‌سنجی، دانش تخصصی، فنون داده‌کاوی و ابزارهای تحلیل آماری، سیاست‌گذاری پژوهشی، و تدوین راهبرد تدوین شد.نتیجه‌گیری: شایستگی‌ها و مهارت‌های شناسایی‌شده نشان دادند که برنامة آموزشی و سرفصل دروس رشته علم‌سنجی تمام این موارد را پوشش نمی‌دهند و برای این منظور نیازمند بازنگری هستند. همچنین برخی از شایستگی‌ها و مهارت‌های عمومی را نمی‌توان در برنامه درسی گنجاند و نیازمند تدارک آموزش‌های ضمن خدمت از سوی مراکز علم‌سنجی هستند.

Keywords

• علم‌سنجی
• شایستگی‌های شغلی
• مهارت‌های شغلی