علوم سیاسی (Feb 2017)
بررسی تفویض ولایت از سوی فقیه و لزوم احراز عدالت مدیران
Abstract
مشروعیت مناصب و مسئولیت‌ها در نظام جمهوری اسلامی ایران از ولیفقیه جامعالشرایط است. بااینحال، آیا ولایت از سوی فقیه به کارگزاران تفویض می‌شود و مدیریت‌ها ولایی می‌شوند یا خیر؟ دراینمیان، دو فرض اساسی وجود دارد: اول آنکه، ولایت از سوی فقیه تفویض می‌شود و مدیریت‌ها از جنس ولایت هستند. این فرض عمدتاً بر این مبتنی است که مسئولیت‌ها، امانتهای الهی‌اند که باید به اهلش واگذار شوند و شرایط اهلیت، لزوم عدالت و تقواست و عدالت در فقه، ملازم با ولایت است. پس مسئولیت‌ها از جنس ولایتاند و ولایت از فقیه به مدیران تفویض می‌شود. لیکن ملازمهای میان لزوم تقوا و عدالت و ثبوت ولایت وجود ندارد و امانت بودن با ثبوت ولایت ملازمهای نداشته، مدیریت‌ها ولایی نیستند و عدالت نیز شرط تصدی آنها نیست. در قانون اساسی نیز احراز عدالت و تقوا در مدیران ـ جز رئیسجمهور ـ شرط نیست. در نتیجه، فرض تفویض ولایت، منتفی است. در فرض دوم، ولایت ویژة ولیفقیه است و وی از طریق کارگزاران، اعمال ولایت می‌کند و ولایت به مدیران تفویض نمی‌شود. برخی فقها بر نفی ولایت اداری تصریح کرده‌اند؛ ضمن آنکه تفویض ولایت و تسری آن به همه مدیران، تالیفاسدی دارد که التزام به آن صحیح نخواهد بود. روش تحقیق کتابخانهای و تحلیلی است.
Keywords
