Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie (Feb 2024)
Verlies van regie over het leven: Voorspellende factoren
Abstract
Doel: Doel van dit onderzoek is na te gaan welke factoren van invloed zijn op vermindering van regie over het eigen leven bij ouderen, teneinde risicogroepen te kunnen identificeren. Behoud van voldoende regie over het eigen leven is noodzakelijk om de zelfredzaamheid te bewaren en bij afnemende gezondheid en optredende beperkingen zich aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden. Methode: Er is gebruik gemaakt van data van de waarnemingscycli 1998/1999 en 2001/2002 van Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA). Geselecteerd zijn die respondenten van wie zowel op de eerste als de tweede meting data beschikbaar waren over mastery (n=1268). Als methode voor de identificatie van risicogroepen is gekozen voor de ‘classification tree’, de constructie van een zogenaamde beslisboom. Resultaten: Bij veertien procent van de ouderen die in 1998/1999 nog voldoende regie over het eigen leven hadden, is deze regiecapaciteit drie jaar later gedaald tot onder het risiconiveau. Ouderen met een depressie hebben een ruim tweemaal zo grote kans op regieverlies en bij verminderd cognitief functioneren van deze ouderen met depressie neemt dit risico toe tot 56%. Bij depressieve ouderen met een goede cognitie wordt de kans op regieverlies 33% indien er sprake is van e´e´n of meer functionele beperkingen. Ook niet depressieve ouderen met lage competentieverwachtingen en een lage zelfwaardering lopen verhoogd risico op regieverlies (38%). De beslisboom kon in totaal bij 9,9% van de oudere bevolking een verhoogd risico op regieverlies aantonen. Conclusie: De combinatie van een klinisch relevant depressief syndroom met verminderend cognitief functioneren geeft het hoogste risico op verlies van regie over het eigen leven. Dit treft echter slechts een kleine groep. Een lager maar substantie¨ler risico wordt gevormd door de combinatie van een depressie met functionele beperkingen bij een goede cognitie.
Keywords
