هوافضا: مطالعه‌ علم‌سنجی و تحلیل سنجه‌های مرکزیت شبکه هم‌نویسندگی پژوهشگران

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ علم‌سنجی و ارائه تحلیل سنجه‌های مرکزیت شبکه هم‌نویسندگی پژوهشگران قلمرو هوافضا بر اساس داده‌های موجود در پایگاه «مجموعه هسته وب‏گاه علم» در سطح بین‌الملل است.روش‌شناسی: پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد تحلیلی است که به‌منظور دیداری‌سازی شبکه‌ها از فن تحلیل شبکه در سطح خرد و کلان شبکه استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر، شامل کلیه پژوهشگران قلمرو هوافضا (153994 مدرک و 154450 نویسنده) در بازه زمانی 1945 تا 2021 نمایه‌شده در «مجموعه هسته وب‏گاه علم» است که با استفاده از نرم‌افزار DataLab واکشی داده انجام شده است.یافته‌ها: چگالی شبکه هم‌نویسندگی پژوهشگران هوافضا پایین و شبکه از انسجام ضعیفی برخوردار است. در پژوهش حاضر 5 خوشه مشارکت با مرکزیت پژوهشگران برجسته در قلمرو هوافضا شناسایی شد. بیشترین مشارکت علمی میان پژوهشگران هوافضا، بین دو پژوهشگر "Giovanni Mengali"و "Alessandro A. Quarta" از دانشگاه پیزا کشور ایتالیا دیده شد. بیشتر موضوعات پژوهشی پژوهشگران در گرایش موضوعی آیرودینامیک که از مهم‌ترین پایه‌های هوافضا به‌شمار می‌رود‌ و سپس گرایش‌های «مکانیک پرواز»، «کنترل» و «ارتعاشات» به رشته تحریر درآمده است. بعد از «آمریکا» کشور «چین»، بیشترین توانایی را جهت برقراری ارتباط با سایر کشورها در مشارکت علمی نشان داد.نتیجه‌گیری: تدوین سیاست علمی و پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌های راهبردی مطلوب پژوهشی هوافضا، مستلزم داشتن اطلاعات جامع و دقیق درباره توانایی‌های بالقوه علمی و فنی پژوهشگران است. نقش پژوهشگران برجسته هوافضا در ارتباطات و پیوندهای علمی، موجب شکل‌گیری مشارکت‌های قابل ملاحظه‌ای در سطح بین‌الملل در هوافضا شده است. بااین‌وجود ضروری است به‌منظور دستیابی به شبکه‌های مشارکت علمی قدرتمند و منسجم به ارتباطات بالقوه و ممکن در بین پژوهشگران و همچنین مراکز پژوهشی و کشورها و بهره‌مندی از ظرفیت هم‌افزایی آنان توجه بیشتری شود.

Keywords

• هوافضا
• علم‌سنجی
• تحلیل شبکه اجتماعی
• هم‌نویسندگی
• شاخص‌های مرکزیت