بررسی پاسخ فیزیولوژیک هیبریدهای ذرت دانه ای (Zea mays L.) نسبت به سطوح مختلف نیتروژن در استان کرمان

Abstract

نیتروژن به‌عنوان مهمترین و محدودکننده ترین عنصر تغذیه ای در تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود که به‌طور فشرده ای در سیستم های کشاورزی برای دستیابی به عملکرد بیشینه محصولات مورد استفاده قرار می گیرد. به‌منظور ارزیابی پاسخ فیزیولوژیک سه هیبرید ذرت دانه ای (سینگل کراس 704، ماکسیما و تری وی کراس 604) نسبت به مقادیر مختلف نیتروژن (صفر، 92، 220 و 368 کیلوگرم در هکتار)، آزمایشی طی دو سال 1393و 1394در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان انجام شد. نتایج حاکی از تأثیر معنی دار عوامل نیتروژن و رقم بر شاخص‌های رشدی و عملکرد دانه ذرت بود. در سال 1394، عملکرد تولیدی تمامی هیبریدها به دلیل تخلیه نتیروژن اولیه در اثر کشت ذرت و همین طور آبشویی زیاد خاک به‌واسطه بافت سبک آن به‌طور قابل ملاحظه ای کمتر از سال 1393 بود. در مجموع دو سال، بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه به‌ترتیب مربوط به مصرف 368 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سال 1393 و عدم مصرف کود نیتروژنه در سال 1394 (به‌ترتیب 3/12359 و 640 کیلوگرم دانه در هکتار) بود. شاخص سطح برگ (LAI) (**825/0=r) و دوام این شاخص (LAID) (**825/0=r) به‌عنوان مؤثرترین شاخص ها در تعیین عملکرد دانه ذرت شناخته شدند. تنش نیتروژن از طریق کاهش مقدار شاخص سطح برگ و همچنین دوام این شاخص باعث کاهش عملکرد دانه هیبریدها گردید. دو هیبرید سینگل کراس 704 و ماکسیما دارای برتری نسبی و معنی دار از نظر عملکرد دانه در مقایسه با هیبرید تری وی کراس 604 تحت شرایط وجود یا عدم وجود تنش نیتروژن بودند.

Keywords

• شاخص های رشدی
• عملکرد دانه
• نیتروژن