نشریه مهندسی معدن (Dec 2007)
ارائه یک روش جدید برای تخمین خواص مخزن با استفاده از آماره‌های فرکتال در یکی از مخازن نفتی‌ایران
Abstract
توصیف صحیح ناهمگنی‌های خواص مخزن(تخلخل، درجة اشباع آب ونفوذپذیری) نقش مهمی‌در پیش‌بینی درست تولید هیدروکربن در مخازن زیرزمینی دارد. متاسفانه نمی‌توان تنها با چند چاه اکتشافی توزیعات و ناهمگنی‌های خواص مخزن را در مقیاس بزرگ حجم مخزن شناخت. در چنین مواردی یکی از روش‌های بسیار مؤثر و جدید در توصیف و شناسایی توزیعات خواص مخازن در صورت نا کار آمدی روش‌های زمین آماری، استفاده از روش‌های فرکتالی است. در‌این مقاله سعی شده است با ترکیب روش‌های هندسه فرکتال (برای توصیف جزئیات) و زمین آمار (برای توصیف کلیات) توزیعات واقع بینانه خواص مخزن برای سه چاه مجاور در یک مخزن نفتی بزرگ در جنوب‌ایران آزمایش و تولید شود. روال‌این تحقیق بدین صورت است که ابتدا با استفاده از داده‌های پتروفیزیکی و مغزه‌های سنگی، واحدهای سنگی مخزن که شامل کربنات، ماسه‌سنگ و شیل است با بکارگیری روش‌های تجزیه و تحلیل چند متغیره آماری تفکیک و ارتباط آنها در بین‌این سه چاه مشخص شد. سپس مقادیر تخلخل ،درجه اشباع آب و نفوذپذیری برای هر چاه محاسبه و در صورت لزوم تخمین زده شد. در هر یک از نواحی تفکیک شده طول همبستگی‌های عمودی و قائم، با بکارگیری آنالیز واریوگرام و مقادیر ناهمگنی‌های عددی با استفاده از آنالیز R/S بدست آمد. سرانجام توزیعات دو بعدی احتمال‌پذیر خواص مخزن در فاصله بین چاه‌های مورد مطالعه با ترکیب روش کریجینگ و نویس‌های فرکتالی آماری بطور واقع بینانه‌ای تولید شد. در مرحله کنترل نیز نتیجه نسبتا خوبی مخصوصاً برای پارامترتخلخل با خطای نسبی 93/4 درصد بدست آمد. در نهایت با استفاده از توزیعات فرکتالی بدست آمده می‌توان ناهمگنی‌های خواص مخزن را با دقت بیشتری از لحاظ ارتباط دقیق بین منافذ نمایش و از آن بعنوان ورودی مناسب و بهینه در شبیه‌سازی‌های حرکت سیال محیط متخلخل استفاده کرد.
