Pediatria i Medycyna Rodzinna (Oct 2008)
Wieloletnia obserwacja pacjenta po przebytym w okresie noworodkowym pęknięciu nerki z powodu zastawki cewki tylnej
Abstract
Wady układu moczowego należą do najczęstszych wad wrodzonych. W dobie szybkiego rozwoju medycznych technik obrazowych oraz metod operacyjnych, szczególnie w zakresie możliwości endoskopowych, wczesne wykrycie wad pozwala na szybką interwencję w celu niedopuszczenia do rozwoju powikłań przez nie wywołanych. Do najczęstszych wad wodonerczowych należą: wodonercze spowodowane przeszkodą w połączeniu miedniczkowo-moczowodowym, obwodowe zwężenie moczowodu, zdwojenie nerki, wsteczne odpływy pęcherzowo-moczowodowe, zastawki cewki tylnej, zespół śliwkowatego brzucha. Najczęstszą przyczynę utrudnionego odpływu moczu u chłopców stanowią zastawki cewki tylnej występujące z częstotliwością 1:5000 noworodków. Ich obecność doprowadza w drogach moczowych do przerostu mięśniówki pęcherza moczowego, dysfunkcji mięśnia wypieracza, tworzenia się uchyłków w obrębie ściany pęcherza, poszerzenia i wydłużenia moczowodów, dysplazji nerek. Zastawki cewki tylnej mogą być również przyczyną nieprawidłowego oddawania moczu, np. moczenia nocnego. Najczęściej dotyczy to zastawek o typie mini valve, niepowodujących zmian w górnych drogach moczowych. Do najcięższych konsekwencji wywoływanych przez zastawki cewki tylnej należą małowodzie i niedorozwój układu oddechowego obarczone dużym stopniem śmiertelności. U przedstawionego pacjenta zastawki cewki tylnej były przyczyną pęknięcia lewej nerki w okresie noworodkowym, które wymagało pilnego zaopatrzenia chirurgicznego. Przez kolejne 17 lat chłopiec pozostawał pod okresową opieką naszej Kliniki. W wykonywanych badaniach laboratoryjnych surowicy i moczu nie stwierdzano nieprawidłowości, natomiast w badaniach obrazowych nerka po urazie jest mniejsza, aktualnie z nieprawidłową echogenicznością, scyntygraficznie o niezbyt równomiernym ukrwieniu i miąższowym gromadzeniu znacznika, ale z funkcją zachowaną proporcjonalnie do masy tej nerki. U chłopca przez kilka lat występował problem moczenia nocnego, który ustąpił po leczeniu farmakologicznym. W 17. roku życia stwierdzono nadciśnienie tętnicze. Nerka dziecięca z uwagi na dużą masę w stosunku do wielkości dziecka i słabe struktury ochronne jest podatna na czynniki urazowe. W zależności od stopnia uszkodzenia nerki po urazie pacjent wymaga leczenia zachowawczego, rzadziej operacyjnego.
