تعیین تابع تولید و عمق بهینه آبیاری گیاه دارویی چای ترش در شرایط کم‌آبی و استفاده از کود پتاسیم

Abstract

این آزمایش به صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی چاه‌نیمه زهک بر روی گیاه چای ترش اجرا گردید. تیمارها شامل چهار سطح آب آبیاری 100، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه و سه سطح کود پتاسیم 100، 75 و 50 درصد پتاسیم بود. ﻫﺪف اﺻﻠﯽ تحقیق ﺑﺮآورد ﺗـﺎﺑﻊ تولید، ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻤﻖ‌های شاخص و ﺑﻬﯿﻨﻪ آب ﻣﺼﺮﻓﯽ بود. بهترین تابع تولید چای ترش از بین چهار تابع تولید (خطی، لگاریتمی، درجه دوم و متعالی) انتخاب شد. شاخص‌های تولید نهایی نسبت به عمق آب و کود پتاسیم، نسبت نهایی نرخ جایگزین فنی برای کود پتاسیم و عمق آب، ارزش تولید نهایی نسبت به عمق آب و کود پتاسیم محاسبه شد. نتایج نشان داد تابع درجه دوم به‌عنوان تابع برتر انتخاب شد. شاخص تولید نهایی نسبت به حداقل عمق آب 4/1 و برای حداکثر عمق آب 86/0- کیلوگرم به ازای هر یک سانتی‌متر عمق آب بود. شاخص تولید نهایی نسبت به حداقل و حداکثر مصرف کود پتاسیم به‌ترتیب 92/3 کیلوگرم و 77/3 کیلوگرم محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد با اعمال کم‌آبیاری در شرایط محدودیت آب، عمق بهینه آب مصرفی نسبت به عمق بیشینه در سطوح 75، 5/112 و 150 کیلوگرم کود پتاسیم در هکتار به‌ترتیب 29/13، 34/14 و 1/13 سانتی‌متر کاهش مصرف آب داشته است. همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، افزایش کود پتاسیم تا سطح 75 درصد باعث صرفه‌جویی بیشتری در مصرف آب گردید. استفاده از کود پتاسیم می‌‌تواند باعث تعدیل خسارات ناشی از تنش خشکی در چای ترش شود.

Keywords

• ارزش نهایی تولید
• شاخص تولید نهایی
• کم آبیاری
• نسبت نرخ جایگزینی