تحلیل پیوند وب‌سایتهای دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران با استفاده از روشهای عامل تأثیرگذار وب، دسته‌‌بندی خوشه‌ای و ترسیم نقشه دو بُعدی

Abstract

هدف پژوهش حاضر، تحلیل پیوند وب‌سایتهای دانشگاهی ایران و تعیین ویژگیهای شبکه هم‌پیوندی و میان‌پیوندی آنهاست. روش به کار رفته در این پژوهش، تحلیل پیوندهاست که یکی از روشهای وب‌سنجی است. جامعه پژوهش حاضر، 43 وب‌سایت دانشگاه‌های تحت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که در «فهرست 100 سازمان برتر ایران در پایگاه «Web of Science (WOS)» آمده‌اند. این وب‌سایتها در یک دورة زمانی یک ماهه با استفاده از موتور کاوش آلتاویستا بازیابی و به منظور تحلیل پیوندهای آنها بر روی رایانه شخصی بارگذاری گردید. پیوندهای دریافتی، پیوندهای کل، خودپیوندیها، هم‌پیوندیها و میان‌پیوندیهای این وب‌سایتها به منظور تعیین میزان رؤیت، تأثیرگذاری و همکاری آنها در سطح ملی و بین‌المللی در محیط وب، تحلیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار Excel و بخش دسته‌بندی خوشه‌ای و تحلیل چند متغیره نرم‌افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد وب‌سایتهای دانشگاه‌های صنعتی شریف، تهران، علم و صنعت ایران، امیرکبیر، فردوسی مشهد و دیگر دانشگاه‌های مستقر در شهرهای بزرگ و دانشگاه‌های رتبه برتر از نظر تعداد مقاله‌های ISI، در مقیاسهای وب‌سنجی این پژوهش رتبه‌های برتر را کسب کرده‌اند که در مورد ضریبهای تأثیرگذاری وب، این نتیجه کاملاً برعکس است. همچنین، تفاوت بسیار کمی از نظر مقادیر عوامل تأثیرگذاری و داده‌های پیوندی وب‌سایتها در بین موتورهای کاوش آلتاویستا، ‌آل دوب و یاهو دیده شد. بررسی الگوی پیوند وب‌سایتها از نظر نوع سایت نشان داد دامنه‌های ir، ac.ir و com بیشترین میزان پیوند را به وب‌سایتهای دانشگاهی ایران داشته‌اند. دسته‌بندی خوشه‌ای، وب‌سایتهای دانشگاهی را در 5 خوشه و تحلیل متغیره در 4 دسته به صورت هم‌پیوند نشان داد. نتایج نشان داد تعداد صفحه‌های وب‌سایت، تعداد صفحه‌های PDF با محتوای علمی و تعداد مقاله‌های ISI و بعضی از عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زبانی، اقتصادی، پژوهشی و ... می‌تواند بر میزان رؤیت وب‌سایتهای دانشگاهی ایران در وب تأثیرگذار باشد.