تأثیر دست‌برتری و دستکاری شاخص دشواری بر مؤلفه‌های رفتاری و عصبی اجرای تکلیف مبادلة سرعت- دقت

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر دست‌برتری و دشواری تکلیف بر مؤلفه‌های رفتاری و عصبی تکلیف مبادلة سرعت- دقت بود. پژوهش ازنوع نیمه‌تجربی و به‌لحاظ هدف، بنیادی بود. شرکت‌کنندگان 20 دانش‌آموز ۱۴ و 15 ساله بودند. ابزارها شامل EEG چهارکاناله، قلم نوری و حسگر، لپتاپ، مترونوم و نرم‌افزارTarget-Tapping-Test بود.شرکت‌کنندگان براساس نمراتپرسش‌نامة دست‌برتریادینبررگ، به دو گروهچپ‌برترو راست‌برتر تقسیم شدند و در مدت زمان ۳۰ ثانیه تکالیف سرعت- دقت ساده و دشوار را با دست برتر و غیربرتر انجام دادند؛ به‌طوری‌که خروجی رفتاری از قلم نوری و پد لمسی (خطاهای فضایی و زمانی) و داده‌های EEG از نواحی مغزی ثبت شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های تکراری در سطح معناداری 05/0 استفاده شد.نتایج نشان داد که دست غیربرتر بیش از دست برتر تحت‌تأثیر دشواری تکلیف قرار گرفت و خطای فضایی بیشتری داشت. دست‌برتری و دشواری تکلیف بر پهنای مؤثر هدف تأثیر معناداری نداشت. میانگین وقفة زمانی در اندام غیربرتر برای تکلیف دشوار بیش از تکلیف آسان بود. در ناحیة C3، توان موج گاما در تکلیف دشوار بیشتر و در افراد راست‌دست در دست غیربرتر بالاتر بود. در ناحیة F4‌، توان موج آلفا برای افراد چپ‌دست درهنگام انجام حرکت دشوار بالاتر از تکلیف آسان بود.به‌نظر می‌رسد که در تکالیف نیازمند دقت و سرعت، خطاهای فضایی و زمانی تحت‌تأثیر دشواری تکلیف قرار می‌گیرند؛ ولی خطای زمانی بیش از خطای فضایی تحت‌تأثیر دشواری تکلیف است تا دست‌برتری. همچنین، نواحی حرکتی نیمکرة چپ و فورنتال نیمکرة راست مهم‌تر از سایر نواحی در اجرای تکلیف هستند.

Keywords

• تکلیف فیتز
• دست‌برتری
• دشواری تکلیف
• نیمکره‌های مغز