Horyzonty Wychowania (Dec 2016)
Porównawcza analiza finansowa polskich uczelni publicznych i niepublicznych
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest dokonanie oceny oraz porównanie kondycji finansowej krajowych uczelni publicznych i niepublicznych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem publikacji jest odmienność w kształtowaniu wartości wskaźników finansowych pomiędzy uczelniami publicznymi i niepublicznymi, wynikająca z funkcjonowania tych podmiotów w dwóch różnych systemach organizacyjno-społeczno-rynkowych. Artykuł wykorzystuje w głównej mierze narzędzia tradycyjnej analizy wskaźnikowej, statystyki opisowej oraz nieparametrycznego wnioskowania statystycznego. PROCES WYWODU: Wywód składa się z analizy literatury przedmiotu, dotyczącej warunków i sposobu funkcjonowania polskich uczelni publicznych i prywatnych. W części empirycznej artykułu użyta została analiza wskaźnikowa, stanowiąca jedną z najpopularniejszych metod analizy finansowej. Badaniu zostały poddane łącznie 23 wskaźniki finansowe, pozwalające na opisanie płynności finansowej, sprawności działania, wspomagania finansowego oraz rentowności polskich szkół wyższych. W przeprowadzonych badaniach wykorzystano także metody opisu statystycznego. Do potwierdzenia zróżnicowania kształtowanych przez publiczne i niepubliczne uczelnie wartości wskaźników finansowych użyta została metoda nieparametryczna wnioskowania statystycznego – test U Manna-Whitneya. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzone badania dowodzą, że wartości przeważającej większości wskaźników finansowych są kształtowane przez publiczne i niepubliczne szkoły wyższe na statystycznie istotnie różniących się od siebie poziomach. Z przeprowadzonych badań wynika ponadto, że kondycja finansowa uczelni publicznych jest znacząco niższa od uczelni niepublicznych. Ukazują one również, że uczelnie publiczne charakteryzują się niższą od uczelni niepublicznych: płynnością finansową, elastycznością posiadanego majątku, produktywnością majątku trwałego oraz rentownością sprzedaży. Ponadto cechuje je także wyższe zadłużenie oraz dłuższy okres obrotu zapasów i zobowiązań. Również większy odsetek uczelni publicznych nie spełnia wymogów złotej i srebrnej reguły bilansowej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Różnice w sposobie funkcjonowania sprawiają, że odmienność w kształtowanych wartościach wskaźników finansowych pomiędzy publicznymi i niepublicznymi uczelniami jest nie do uniknięcia. Zawarte w artykule mierniki, opisujące rozkłady wartości wskaźników finansowych, mogą zostać praktycznie wykorzystane jako baza odniesienia podczas przeprowadzania analizy kondycji finansowej krajowych uczelni.
