Konformizm jako mechanizm wpływający na procesy relacyjne i adaptacyjne w grupie rówieśniczej. Analiza porównawcza wśród dostosowanych i niedostosowanych społecznie adolescentów – pełno- i niepełnosprawnych intelektualnie

Abstract

Poruszona w artykule tematyka koncentruje się wokół problemu konformizmu. Konformizacja zachowań została ujęta jako swoisty mechanizm adaptacyjny związany z predyspozycją do bezrefleksyjnego odtwarzania wzorców narzuconych przez grupę uczestnictwa społecznego, warunkowany potrzebami afiliacyjnymi i obawą przed odrzuceniem rówieśniczym. Tym samym przedmiot prowadzonych analiz dotyczy skłonności do przyjmowania postawy konformistycznej przez badanych z trzech grup porównawczych, zróżnicowanych ze względu na poziom rozwoju intelektualnego i problem niedostosowania społecznego. Cechy te stanowią dodatkowe czynniki ryzyka uruchomienia tendencji konformistycznych, mając znaczenie dla powodzenia procesu integracji grupowej. Wnioskowanie przeprowadzono w schemacie porównawczym na trzech grupach: grupa A – niedostosowani w normie intelektualnej (n = 57); grupa B – niedostosowani z niepełnosprawnością intelektualną (n = 57); grupa C – dostosowani społecznie (n = 60). Łącznie wielkość próby: 174 badanych w wieku 16–19 lat. W badaniach wykorzystano autorskie narzędzie o zadawalających właściwościach psychometrycznych – Skala Postaw Konformistycznych (SPK). Otrzymane wyniki pozwalają stwierdzić, że porównywane grupy wyraźnie różnicuje poziom tendencji konformistycznych. Dodatkowo konformizm, w każdej z porównywanych grup, ogniskuje się wokół różnych atrybutów wyzwalających.

Keywords

• konformizm, relacje rówieśnicze, adolescencja, niedostosowanie społeczne, niepełnosprawność intelektualna