غشاهای الکتروریسی‌شده چندلایه‌‌ای نامتقارن و سازه‌های حاوی یاخته: دو راهبرد برای شتاب‌دهی التیام زخم‌های پوست

Abstract

التیام زخم فرایند پیچیده ­ای بوده و در برخی موارد همراه با التهاب مداوم، اختلال عملکرد یاخته و اختلال در رگ­زایی است که به افت کیفیت درمان منجر می‌شود. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، پانسمان‌ها و استفاده از جایگزین‌های پوستی از روش ­های مرسوم درمان زخم‌ به­ شمار می­ روند. باوجود تمام تلاش‌هایی که تاکنون انجام شده است، در حال حاضر پانسمان‌های زخم موجود هنوز قابلیت بازیابی کامل تمام ویژگی‌های ساختاری و عملکردی پوست را ندارند. ازاین‌رو، استفاده از غشاهای نامتقارن با قابلیت تقلید ساختار و عملکرد چندلایه­ پوست انسان، به‌عنوان سازه ­های کاراتر در تسهیل التیام زخم و همچنین مهندسی بافت پوست مورد توجه قرار گرفته است. وارونگی­ های فاز تر یا خشک-تر، به کمک کربن دی­ اکسید ابربحرانی (scCO2) و الکتروریسی الیاف پلیمری از روش­ های تولید این نوع از غشاهای چندلایه است. در این میان، مطالعات زیادی درباره روش الکتروریسی به ­دلیل سهولت و تنوع، امکان استفاده از پلیمرهای مختلف و ساخت پانسمان­ های متناسب با ساختار ویژه هر لایه از پوست انجام شده است. نسل دیگر روش ­های درمانی در حال ظهور برپایه بارگذاری یاخته ­های دارای قابلیت بالقوه التیام زخم در ساختارهای الکتروریسی ­شده بوده که نتایج نویدبخشی داشته است. در بخش نخست این مقاله، پژوهش­ های انجام­ شده درباره پلیمرهای استفاده ­شده در سازه­ های نامتقارن گردآوری شده و سپس سازه ­های الکتروریسی ­شده حاوی یاخته­­ های ویژه مرور شده است. بدیهی است، آشنایی با عملکرد پلیمرها و آخرین روش ­های درمانی برای التیام زخم می­ تواند برای پژوهشگران این عرصه لازم و یاری­ دهنده باشد.

Keywords

• التیام زخم
• پانسمان
• غشای نامتقارن
• الکتروریسی
• یاخته